بررسی رابطه هوش معنوی و نوع دین‌داری (مطالعه موردی: جوانان شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه جامعه شناسی دانشگاه یزد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری، گروه جامعه شناسی دانشگاه یزد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

به نظر می‎رسد می‎توان هوش معنوی را به‎عنوان مهارتی در تفسیر رویدادها و کشف معنای زندگی و حل مسائل، در ارتباط با زیست دینی دانست. هدف این پژوهش، بررسی رابطه هوش معنوی با نوع دین‌داری جوانان با کمک نظریه تکثر زیست جهان‎ها و استعاره بازار برگر و هوش معنوی ایمونز است. ابزار این پژوهش، پرسشنامه‎ محقق‌ساخته‎ای بوده که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرون باخ تأیید شده است. 384 نفر از جوانان 15 تا 34 ساله شهر یزد با کمک نمونه‎گیری خوشه‎ای چندمرحله‎ای انتخاب ‎شده‎اند. داده‎ها با نرم‎افزار spss و تحلیل عاملی و آزمون‎های ,t f، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر تحلیل شدند.
یافته‎ها نشان می‌دهد دو نوع دین‌داری عامه و بریکولاژ در بین جوانان شناسایی‎شده و زنان دین‌داری عامه و مردان بیشتر دین‌داری بریکولاژ دارند. پایگاه اقتصادی−اجتماعی با دین‌داری عامه همبستگی منفی دارد؛ امّا با دین‌داری بریکولاژ همبستگی مثبت و معنادار دارد. همچنین، همبستگی مثبت و معناداری بین هوش معنوی و نوع دین‌داری وجود دارد. مدل رگرسیونی نشان می‎دهد متغیرهای مستقل (هوش معنوی، وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی− اجتماعی) 12 درصد از تغییرات دین‌داری عامه و 11 درصد از تغییرات دین‌داری بریکولاژ را تبیین می‎کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between spiritual intelligence and the type of religiosity (case study: youth of Yazd)

نویسندگان [English]

  • Masoud Hajizadeh Meymandi 1
  • Akbar shah abadi Zare shah abadi 1
  • Feze Fezeh Abolhosni Ebrahimabadi 2
1 Associate Professor, Department of Sociology, Yazd University, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
2 Phd Student, Department of Sociology, Yazd University, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]

It appears that we can relate spiritual intelligence as a skill in events interpretation and discovering the meaning of life and solving the problem to life religion. The objective of this study is to explore the relationship between spiritual intelligence with religiosity types of youths using life worlds pluralism and Berger's market metaphor and Eimonz spiritual intelligence. The instruments of this study was a researcher-made questionnaire whose validity was corroborated through face validity and its reliability was confirmed through alpha Cronbach. The statistical population is Yazd youths aged 15 to 34 among whom 384 were selected through Cochran formula and cluster sampling. Data were fed into SPSS software and analyzed through conducting factor analysis and t-test, f-test, correlation coefficient and path analysis. The findings of the research indicated that the two types of public religiosity and bricolage has been recognized among youths and females have public religiosity whereas males have bricolage religiosity. Economic-social base has a negative correlation with public religiosity, but it has a positive and significant correlation with bricolage religiosity. Also, there is a positive and significant correlation between spiritual intelligence and religiosity type. The regression model shows that: independent variables (spiritual intelligence, marital status, economic-social base), explain 12 percent of public religiosity fluctuation and 11 percent of bricolage religiosity fluctuation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic-Social Base
  • Public Religiosity
  • Bricolage Religiosity
  • Religiosity Type
  • Spiritual Intelligence

مراجع

  1. ابوالحسنی، فضه (1397)، «مطالعه عوامل اجتماعی مرتبط با گونه‎های دین‌داری در جوانان شهر یزد»، پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد. دانشگاه یزد.
  2. آزاده منصور، اعظم و عاصفه توکلی (1386)، «فردگرایی، جمع‎گرایی، دین‎داری»، فصلنامه مطالعـات فرهنگی و ارتباطات، ص 101−
  3. افضلی، نرگس (1396)، «نقش هوش معنوی پیش‎بینی سلامت روانی پاسخگویان با میانجی‎گری تاب‎آوری به‎منظور تدوین مدل ساختاری»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
  4. باغگلی، حسین و کبری افشار (1393)، «بهره‎گیری از هوش معنوی درزمینهٔ تربیت دینی (فرصت‎ها و چالش‎ها)»، همایش ملی فلسفه تربیت دینی و تربیت اخلاقی.
  5. تامسون، کیت و دیگران (1381)، «دین و ساختار اجتماعی»، ترجمه: علی بهرام‎پور و حسن محدثی، مقالاتی در جامعه‎شناسی دین، تهران: نشر کویر.
  6. توسلی، غلامعباس (1380)، جامعه‎شناسی دین، تهران: سخن.
  7. خدامی، علیرضا (1396)، دین در جوامع مدرن، تهران: نشر نی.
  8. خزایی، حسین (1389)، «هوش معنوی و بهداشت روانی»، پژوهش‎های علم و دین، سال اول، ش1، ص 31−
  9. دانشی لیسان، فاطمه و علی‎اکبر خسروی‌بابادی (تابستان 1397)، «بررسی رابطه بین هوش معنوی، ذهنیت فلسفی و باورهای دینی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران»، پژوهش در برنامه‎ریزی درسی، سال پانزدهم، دوره دوم، ش30، پیاپی (55)، ص163−
  10. سراج‎زاده، حسین (1384)، چالش‎های دین و مدرنیته، تهران: طرح نو.
  11. سهرابی، فرامرز (بهار 1387)، «مبانی نظری هوش معنوی»، فصلنامه سلامت روان. سال اول، ش1، ص14−
  12. شجاعی زند (1384)، «مدلی برای سنجش دین‎داری»، نامه جامعه‎شناسی ایران، دوره ششم، ش1 بهار، ص34−
  13. شریعتی، سارا (1394)، «دین عامه، دین خاموشی»، نشست گروه جامعه‌شناسی دین. انجمن جامعه‌شناسی ایران.
  14. ظریفیان، فرشته؛ محمد سعید عبدخدائی و حمیدرضا آقامحمدیان شعرباف (1401)، «بررسی اثربخشی آموزش خودشناسی با رویکرد صدرایی بر هوش معنوی»، پژوهش‎های روان‎شناسی بالینی و مشاوره، 12(2), 5− doi: 10.22067/tpccp.2022.76259.1278
  15. عابدینی، یاسمن و نگین برات دستجردی (بهار و تابستان 1393)، «رابطۀ دین‌داری و هوش معنوی و تأثیر آنها بر عملکرد تحصیلی دانشجویان»، رویکرد نوین آموزشی دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان، سال نهم، ش1، شمارۀ پیاپی 19، ص52−
  16. عابدینی، یاسمین و نگین برات دستجردی (1393)، «رابطه دینداری و هوش معنوی و تأثیر آنها بر عملکرد تحصیلی دانشجویان»، رویکردهای نوین آموزشی، 9(1)، 37-52.
  17. غباری‌بناب، باقر؛ محمد سلیمی، لیلا سلیانی و ثنا نوری‌مقدم (1387)، «هوش معنوی»، اندیشه نوین دینی، سال سوم، ش10، ص 147−
  18. گلمکانی عالم‌زاده، مریم (1387)، «بررسی ظرفیت و محدودیت‎های گفتمان‎های دینی در فهم و تبیین وضعیت کنونی دین‌داری جوانان در شهر تهران»، پایان‎نامه دانشگاه علامه طباطبایی.
  19. محدثی، حسن (1397)، روایت ایرانی جامعه‎شناسی دین، تهران: تیسا.
  20. مرشدی، ابوالفضل (1384)، «چندگانه شدن زیست جهان دانشجویان و نسبت آن با عرفی شدن آنها»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  21. میرسندسی، محمد (1394)، مقدمه‎ای بر جامعه‎شناسی دین و انواع دین‎داری، چاپ دوم. نشر جامعه‎شناسان.
  22. همیلتون، ملکوم (1381)، جامعه‎شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی. نشر: تبیان.
  23. Banerjee, R. Pathak, R. & Yadav, S. (2019), Family Relationship and Spiritual Intelligence: With Reference to Students of Professional Courses. Available at SSRN3307724.
  24. Berger, Peter L. (2000), “Reflections of an Ecclesiastical Expatriate In The Christian Century”, Vol. 107, No. 24, pp. 964–969.
  25. Clartk, R. (2004), “Religiousness, spirituality and IQ: Are they linked?”, Exploration: An Undergraduate Research Journal, 3, 35−
  26. Einch, G. (2012), Spiritual intelligence: Core of religion. Retrieved, from http://www.ffrf.orglfttoday/ April 2012/ Weinberg quotesthml.
  27. Golmakani, N. Rezaei, F. & Mazloum, S. R. (2018), “The Relationship of Spiritual Intelligence and Religious activities with happiness of midwives working in hospitals and health centers”. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 6(2), 1264−
  28. Khoshtinat,V. (2012), “A review on relationship between religionspirituality, spiritual transcendent, spiritual intelligence with religious coping”, International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3(9), 1916−
  29. Kumar, A. (2018), “Study of Religiosity among B. Ed Teacher Trainees in Relation to Spiritual Intelligence”. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities, 8(4), 39−
  30. Munawar, K. & Tariq, O. (2018), “Exploring Relationship Between Spiritual Intelligence, Religiosity and Life Satisfaction Among Elderly Pakistani Muslims”, Journal of religion and health, 57(3), 781−
  31. Pant, N. & Srivastava, S. K. (2019), “The Impact of Spiritual Intelligence, Gender and Educational Background on Mental Health Among College Students”, Journal of religion and health, 58(1), 87−
  32. Sohrabi, F. (2018), “Spiritual Intelligence Quotient (SQ) in the Quran and Islamic Narrative Texts”. Āfāq−i Dīn, 8(30), 29−
  33. Wan Zulkifli, W. N. Ishak, N. A. & Mat Saad, Z. (2017), “The spiritual intelligence self report inventory (Sisri 24) instrument reliability among delinquent teenagers”. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR−JHSS), 22(7), 44−‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار