مرور نظام‌مند و فراتحلیل مطالعات انجام شده درباره‌ی اعتیاد به اینترنت با رویکرد شناسایی پیشایندها و پیامدهای اعتقادی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

2 رئیس مرکز رصد فضای مجازی معاونت فرهنگی و اجتماعی فراجا، تهران، ایران.

10.30471/soci.2023.9275.1885

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اندازه اثر پیشایندها و پیامدهای اعتقادی اعتیاد به اینترنت بر اساس پژوهش‌های داخل کشور به‌وسیله یک روند تحقیقی فراتحلیل است. 24 پژوهش مرتبط که در سال‌های 1380-1400 و با هدف ارزیابی پیشایندها و پیامدهای اعتقادی اعتیاد به اینترنت انجام و در فصلنامه‌های معتبر داخلی و ایرانداک به چاپ رسیده‌‌ بودند، انتخاب شدند. تعداد 16 متغیر مستقل و 15 متغیر وابسته مختلف شناسایی شد. پژوهش‌های منتخب به روش پیمایشی و با به‌‌کارگیری ابزار پیمایش در جوامع آماری متفاوت و برحسب سنجه‌های پایا به انجام رسیده‌‌اند. میزان دینداری (ES، 63/0-)، سبک زندگی اسلامی (ES، 45/0-) و هوش معنوی (ES، 44/0-) به‌ترتیب قوی‌ترین پیشایندها و باورهای مذهبی (ES، 31/0-)، نگرش و التزام عملی نسبت به نماز (ES، 31/0-) و میزان دینداری (ES، 26/0-) به‌ترتیب قوی‌ترین پیامدهای اعتقادی شناسایی شدند. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، اندازه اثر روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی در پژوهش‌های مربوط به پیشایندها و روش نمونه‌گیری دردسترس در پژوهش‌های مربوط به پیامدها بیشتر از سایر روش‌های نمونه‌گیری بود. اعتیاد به اینترنت باعث کاهش باورهای مذهبی، نگرش و التزام عملی نسبت به نماز و میزان دینداری می‌شود و از سبک زندگی اسلامی و هوش معنوی تأثیر می‌پذیرد. در همین راستا پیشنهاد می‌شود میزان استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی مدیریت و سواد رسانه‌ای افراد ارتقاء داده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Systematic Review and Meta-Analysis of Studies on Addiction to Cyberspace with an Approach to Identify the Belief Antecedents and Consequences It

نویسندگان [English]

  • houshang garavand 1
  • Mohammad Reza Nazari 2
1 Psychology Department, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
2 Head of Cyber space Monitoring of the Cultural & Social Deputy of Iranian Police (FARAJA), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine a meta-analysis of the antecedents and consequences belief of Internet addiction in Iran and strategies to deal with it through a meta-analysis procedure. 46 done research between the years of 2002-2022 about the antecedents and consequences belief of Internet addiction which have been published in scientific journals and Irandoc, were selected to assess. 16 independent variables and 15 dependent variables were identified. Selected research have been carried out with survey method and by using the questionnaire in different statistical population and based on reliable scales. The level of religiosity (ES, -0.63), Islamic lifestyle (ES, -0.45) and spiritual intelligence (ES, -0.44) respectively as the strongest antecedents and religious beliefs (ES, -0.31), attitude and Practical commitment to prayer (ES, -0.31) and degree of religiosity (ES, -0.26) were identified as the strongest consequences of belief. Due to the heterogeneity in the studies, the effect size of the snowball sampling method in the researches related to the antecedents and the available sampling method in the researches related to the consequences was higher than other sampling methods. Addiction to the Internet increases religious beliefs, attitudes and practical commitment to the appearance and level of religiosity and is influenced by Islamic lifestyle and spiritual intelligence. In this regard, it is suggested to increase the amount of use of the Internet and virtual social networks, management and media literacy of people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Internet addiction
  • meta-analysis
  • antecedents and consequences
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 02 خرداد 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار