چالش مردانگی فرهنگی و خانواده اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

مردانگی حوزه مطالعات جنسیتی نوظهوری است که به بررسی میزان انطباق مرد بیولوژیک و مردانگی منتسب و مورد انتظار می‎پردازد. مردانگی که امروزه و در پی مطالعه جنسیتی مردان به مردانگی‎ها ارتقا پیدا کرده است، به مطالعه رفتارهای مردانه‎ای می‎پردازد که ادعا می‎شود ریشه در مردانگی طبیعی و اصیل دارد. جهت بررسی این ادعا متن حاضر به انتظارات اسلام از مرد مسلمان و رفتارهای عینی او در خانواده و در مواجهه با زن مسلمان پرداخته است. به نظر می‎رسد رفتار مرد مسلمان در برخی موارد با حوزه‎های مورد انتظار اسلام و اخلاق اسلامی تفاوت دارد. جهت اشاره به رفتارهای خارج از آموزه‎های اسلامی مرد مسلمان با زن مسلمان از ضرب‎المثل‎های فارسی و دلایل نمایش خشونت مردان مسلمان با زنان مسلمان در فرهنگ‎های دیگر استفاده شده است. این نوشتار با تمرکز بر فرایند شناختی که این تفاوت را ایجاد و مانا کرده است بر تک‎جنس محوری در فرهنگ مرد مسلمان، در پی خاموشی فرم‎های شناختی رقیب اشاره دارد. حل این دشواری با تقویت دیگر فرم‎های شناختی و رعایت آموزه‎ها و توصیه‎های اخلاق اسلامی ممکن و سبب رفع اتهام کهتر انگاری زنان در اسلام به جهت برخی رفتارهای مرد مسلمان خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Challenge of masculinity and Islamic family

نویسنده [English]

  • Somayeh Arab khorasani
Assistant Professor, Faculty of Women and Family, University of Religions and Religions, Qom, Iran
چکیده [English]

Masculinity is an emerging field of gender studies that examines the degree of conformity between biological male and ascribed and expected masculinity. Today, masculinity, which has been upgraded to masculinities, follows the study of male's gender, studies male behaviors that are claimed to be rooted in natural and authentic masculinity. To measure this claim, this article deals with the expectations of Islam from Muslim men and the objective behaviors of Muslim men. It seems that the Muslim man's behavior in some cases differs from the expected areas of Islam and Islamic ethics when dealing with a Muslim woman in the family. This article has used Persian proverbs and the reasons for violence of Muslim man against Muslim woman in other cultures in order to point out the behaviors of Muslim man with Muslim woman outside of Islamic teachings. This article focuses on examining the cognitive process that has created this difference in behavior, and points to the single-sex orientation of men in Muslim male culture following the extinction of competing cognitive forms as the reason for the prevalence of this practice. It is possible to solve this problem by strengthening other cognitive forms and following the teachings and recommendations in Islamic ethics, and it will lead to the removal of the accusation that women are considered subordinated in Islam due to some behavior of Muslim man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • family
  • Religion
  • Islam
  • Masculinity
  1. برگر، پتر و توماس لوکمان (1387)، ساخت اجتماعی واقعیت؛ رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  2. بوردیو، پیر (1390)، نظریه‌کنش، دلایل عمل و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: انتشارات نقش و نگار.
  3. بوردیو، پیر (2010)، سلطه مردانه، ترجمه رحیم هاشمی، استراسبورگ: سایت اینترنتی کتابناک.
  4. جلالی، محمد و مهدی مهدوی‌زاهد (1396)، «نسبت تحولات نهاد خانواده با نظریه دولت در ایران معاصر»، نشریه راهبرد، ش دوره 82، ش26، ص79−
  5. زارتسکی، ایلای (1390)، سرمایه‌داری، خانواده و زندگی شخصی، ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی
  6. زیمل، گئورگ (1387)، مقالاتی درباره تفسیر علم اجتماعی، ترجمه: شهناز مسمی پرست، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  7. عرب‌خراسانی، سمیه (1398)، «تقاطع جنسیت و خانواده: فهم جنسیتی از فرایند تشکیل و گسست خانواده»، علوم اجتماعی، دوره 16، ش2، ص177−
  8. عرب‌خراسانی، سمیه (1398)، «مسئله زنان در برخورد میان فرهنگ مرد محور دینی و فرهنگ انسان محور اسلامی»، مجله مدیریت فرهنگی، دوره 13،ش2، ص19−
  9. عرب‌خراسانی، سمیه (1398)، فهم جنسیتی از حیات خانوادگی، رساله دکتری، دانشگاه ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
  10. عرب‌خراسانی، سمیه و فضه حسینی (1400)، «تحولات معنایی خانواده در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران»، مجله مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 28، ش2، ص287−
  11. فوکو، میشل (1383)، اراده به دانستن، ترجمه افشین جهاندیده و نیکو سرخوش، تهران: نشر نی.
  12. فی، برایان (1389)، فلسفه امروزین علوم اجتماعی با نگرش چند فرهنگی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: انتشارات طرح نو.
  13. قاسمی، وحید؛ سمیه عرب‌خراسانی و علی ربانی خوراسگانی (1398)، «تقاطع جنسیت و خانواده: فهم مردانه از ازدواج و جدایی»، مطالعات زن و خانواده، دوره 8، ش1، ص113−
  14. کونتز، استفانی (1387)، تاریخ ازدواج؛ از اطاعت تا صمیمیت یا چگونه عشق بر ازدواج پیروز شد، ترجمه سیمین موحد، تهران: نشر پیکان.
  15. لوید، ژنو (1387)، عقل مذکر: زنانگی و مردانگی در فلسفه غرب، ترجمه محبوبه مهاجر، تهران: نشر نی.
  16. مظاهری، علی اکبر (1377)، خانواده ایرانی در روزگار پیش از اسلام، ترجمه عبدالله توکل، تهران: نشر قطره.
  17. ملکی، طاهره (1401)، «مؤلفه‌های مردانگی در ضرب‌المثل های فارسی»، رساله کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشکده زن و خانواده، دانشگاه ادیان و مذاهب.
  18. Adams, Michele & Coltrane, Scott. (2005), Boys and men's in families; the domestic production of gender, power and privilege, In Kimmel, Michael; Hean, Jeff & Connell, R.W. (2005), Handbook of studies on men & masculinities, Sage Publications.
  19. Bray, James H & Stanton, Mark (2009), Family psychology, The Wiley Blackwell of family psychological.
  20. Busanello Krob, Daniéli & Steffen, Luciana (2015), "Religious influence on education and culture: violence against women as common sense", Procedia Social and Behavioral Sciences, 174, 2374 −2379
  21. Elizabeth Petersen (2016), "Working with religious leaders and faith
    communities to advance culturally informed strategies to address violence against women", Agenda, 30:3, 50−59
  22. Frahm−Arp, Maria (2015), "Surveillance and violence against women in Grace Bible Church and the Zionist Christian Church", Journal of Gender and Religion in Africa, 21(1), 71−
  23. Gennari, Marialuisa; Giuliani, Cristina & Accordini, Monica (2017), "Muslim Immigrant Men's and Women's Attitudes towards Intimate Partner Violence", Europe's Journal of Psychology, 13(4), 688−
  24. Gorman, E. Sara & Gorman, M. Jack (2017), denying to the Grave: why we ignore the facts that will save us, Oxford University Press.
  25. Haj−Yahia, Muhmmad M. (2003), Beliefs About Wife Beating Among Arab Men from Israel: The Influence of Their Patriarchal Ideology. Journal of Family Violence, Vol.18, 193−206
  26. Isgandarova, Nazila. (2017), "The Role of Islam in Preventing Domestic Violence towards Muslim Women in Azerbaijan", Spiritual psychology and counselling, 2(2), 183−202
  27. Kimmel, Michael; Hean, Jeff & Connell, R.W. (2005), Handbook of studies on men & masculinities, Sage Publications.
  28. Levitt, Heidi M. & Ware, Kimberly. (2006), "Anything with Two Heads Is a Monster” Religious Leaders’ Perspectives on Marital Equality and Domestic Violence", Violence against Women, 12: 12, 1169−
  29. Marie Macey (2010), Religion, male violence, and the control of women: Pakistani Muslim men in Bradford, UK, Gender & Development, 7:1, 48−
  30. Marie Macey (2010), Religion, male violence, and the control of women: Pakistani Muslim men in Bradford, UK, Gender & Development, 7:1, 48−
  31. Mshana, Gerry; Peter, Esther;Malibwa, Donati; Aloyce, Diana; Kapiga ,Saidi & Stockl, Heidi. (2022), "Masculinity, power and structural constraints: Men’s conceptualization of emotional abuse in Mwanza", Social Science & Medicine, 292, 1−8.
  32. Si raj, Asifa. (2006), the Islamic Concepts of Masculinity and Femininity, Thesis Submitted for the Degree of Doctor of Philosophy, University of Glasgow.