بررسی کارکردهای جامعه‌شناختی سرگرمی با رویکرد اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سطح 4 فقه و اصول حوزه علمیه قم، کارشناسی ارشد اخلاق کاربردی مؤسسه اخلاق و تربیت قم

چکیده

< p dir="RTL">به دلیل نو بودن سرگرمی‌های مدرن و ماهیت متغیر آنها، یافتن کارکردهای این سرگرمی‌ها به صورت عام و نیز یافتن کارکردهای جامعه‌شناختی آنها به صورت خاص، خود امری چالشی به شمار می‌آید؛ همچنین شرایطی که در مطلوب بودن یا نبودن این کارکردها تأثیرگذار است، از مسائل مهم در عرصه سرگرمی است. توجه به ملاحظات اسلامی برای پی بردن به این کارکردها و شرایط مطلوبیت آنها می‌تواند راهی برای برون‌رفت از این چالش‌ها باشد. پژوهش پیشرو با روش توصیفی تحلیلی، در پی یافتن کارکردهای جامعه‌شناختی سرگرمی و شرایط مطلوبیت آنها از دیدگاه اسلامی است.

< p>در پژوهش پیش رو مشخص شد برخی از کارکردهای جامعه‌شناختی سرگرمی عبارتند از: جامعه‌پذیری، تقویت حس همکاری و تعاون، انتقال ارزش‌ها، ایجاد توسعه اقتصادی، مطیع‌سازی و کنترل افکار عمومی و نیز ابراز عقاید سیاسی. در دنیای امروز غالباً این کارکردها به صورت نامطلوب محقق می‌شوند و دین اسلام در این زمینه شرایط و قیودی را برای مطلوب بودن این کارکردها مطرح می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Sociological Functions of Entertainment with an Islamic Approach

نویسنده [English]

  • Seyyedabdollah Mirkhandan
Level 4 jurisprudence and principles of Qom seminary, Master of Applied Ethics, Qom Institute of Ethics and Education
چکیده [English]

< p class="a">Due to the novelty of modern entertainments and their changing nature, finding the functions of these entertainments in general and also finding their sociological functions in particular is itself a challenge; Also, the conditions that affect the desirability or not of these functions are important issues in the field of entertainment. Paying attention to Islamic considerations to understand these functions and their desirability can be a way out of these challenges. Leading research with descriptive−analytical method seeks to find the sociological functions of entertainment and their desirability from an Islamic perspective.
< p >In this study, it was found that some of the sociological functions of entertainment are: sociability, strengthening the sense of cooperation and cooperation, transfer of values, creating economic development, obedience and control of public opinion and also expressing political ideas. In today''s world, these functions are often performed undesirablely, and the religion of Islam in this regard sets conditions and restrictions for the desirability of these functions.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entertainment
  • Function
  • Islamic Entertainment
  • Leisure
  • Entertainment Function
قرآن کریم.
1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1413)، من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
2. ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی (1404)، تحف العقول، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
3. اختر شهر، علی (1386)، مؤلفه‌های جامعه‌پذیری سیاسی در حکومت دینی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
4. آدورنو، تئودور و ماکس هورکهایمر (1380)، «صنعت فرهنگ‌سازی روشنگری به مثابه فریب توده‌ای»، ترجمه مراد فرهادپور، ارغنون، شماره 18، ص۳۵−۸۴.
5. باروبر، جیزس مارتین (1382)، رسانه‌های گروهی به مثابه جایگاه مقدس‌سازی دوباره فرهنگ‌های معاصر، در کتاب بازاندیشی درباره رسانه، دین و فرهنگ، هوور، استوارت ام و نات لاندبای، ترجمه مسعود آریایی‌نیا، چاپ اول، تهران: سروش.
6. بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات کیهان.
7. پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج‌الفصاحه، تهران: دنیای دانش.
8. توسلی، غلام‌عباس (1376)، نظریه‌های جامعه‌شناسی، چاپ ششم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
9. حمیری، عبدالله بن جعفر (1413)، قرب الاسناد، قم: موسسه آل البیتj.
10. دومازدیه، ژوفر (1352)، «زمان فراغت از دیدگاه تاریخی و جامعه‌شناسانه»، ترجمه م. آدینه، فرهنگ و زندگی، شماره 12، ص12−23.
11. رفعت‌جاه، مریم (1390)، «فراغت و ارزش‌های فرهنگی»، تحقیقات فرهنگی، شماره 13، ص۱۵۱−۱۹۰.
12. ساروخانی، باقر (1370)، دائره‌المعارف علوم اجتماعی، تهران: موسسه کیهان.
13. سیدی، سیدحسین (1395)، اصول و مبانی ادبیات اسلامی مطالعه موردی شعر، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
14. شرف‌الدین، حسین (1389)، «دین و سرگرمی رسانه‌ای»، دین و رسانه، شماره 1، ص۴۰−۷۸.
15. شرف‌الدین، حسین (1390)، «الگوی مطلوب سرگرمی در یک رسانه دینی (با تأکید بر رسانه ملی)»، معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 8، ص۷۳−۱۰۲.
16. شریفی، احمدحسین (1391)، همیشه بهار: اخلاق و سبک زندگی اسلامی، قم: دفتر نشر معارف.
17. طبرسی، حسن بن فضل (1412)، مکارم الأخلاق، چاپ چهارم، قم: الشریف الرضی.
18. فروم، اریک (1361)، داشتن یا بودن، ترجمه اکبر تبریزی، تهران: مروارید.
19. فیومی، احمد بن محمد مقری (1414)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: منشورات دار الرضی.
20. قرائتی، محسن (1383)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
21. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
22. محدثی، جواد (1388)، ادب آل الله؛ مباحثی پیرامون شعر شیعی ادبیات آیینی، چاپ دوم، قم: زائر.
23. المصطفوی، حسن (1402)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز نشر آثار العلّامه المصطفوی.
24. معتمدنژاد، کاظم (1371)، وسایل ارتباط‌جمعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
25. معتمدنژاد، کاظم (1385)، «اندیشه‌های انتقادی در زمینه ارتباطات جمعی و فرهنگ توده»، رسانه، شماره 67، ص۱۲۹−۱۵۴.
26. مک لوهان، هربرت مارشال (1377)، برای درک رسانه‌ها، ترجمه سعید آذری، تهران: مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما.
27. مهدوی کنی، محمد سعید (1387)، دین و سبک زندگی، تهران: دانشگاه امام صادق.
28. مهرداد، هرمز (1376)، جامعه‌پذیری سیاسی، چاپ اول، تهران: پاژنگ.
29. میرخندان، سیدحمید (1392)، مطالعات دینی فیلم، تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
30. میرزایی، خلیل (1393)، فرهنگ توصیفی علوم اجتماعی، تهران: فوژان.
31. نجفی‌ایوکی، علی و محسن سیفی (1394)، شعر و شاعری، چاپ اول، تهران: کانون اندیشه جوان.
32. نوری، میرزا حسین (1408)، مستدرک الوسائل، قم: موسسه آل البیتj.
33. Bruce, Steve & Yearley, Steve, The SAGE Dictionary of Sociology, SAGE Publications, London, 2006.
34. Darity, William, editor in chief, International Encyclopedia of the Social Sciences, 2nd edition, Macmillan Reference USA, Farmington Hills, 2008.
35. Smelser, Neil & Baltes, Paul, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, Elsevier Science, 2001.
36. Surdam, David George, Century of the Leisured MassesCentury of the Leisured Masses Entertainment and the Transformation of Twentieth-Century America, Oxford University Press, New York, 2015.