نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش تصمیمگیری و خط مشی گذاری عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران- قم
2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی گرایش تصمیمگیری و خط مشی گذاری عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران-قم
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Rationality, the idea of basing speech, action, and thought on reason or the practicing of reason, is one of the major individual, social and civilizational issues. The purpose of this study is to critique the various dimensions and components
of the conventional notion of rationality based on the immaculate figures (The holy prophet and the Shiite Imams, PBUT). For the purpose, by studying the available documents, first, the literature on the subject contains various definitions and classifications offered for the concept of rationality in the field of social and Islamic sciences has been investigated; then, a conceptual framework has been extracted based on these sources. In the next step, the existing narratives about reason and its derivatives have been elicited by reference to major books of narratives. In the end, the frameworks gained through the content analysis of narratives and other literature have been analysed together. The results demonstrate that, according to the narratives from the immaculate figures of Shiite Islam, the essence of rationality in their view is but correct vision, moderate inclinations and attributes, and just action
کلیدواژهها [English]
10.جوهری، اسماعیل بن حماد (1358)، الصحاح، بیروت: دارالعلم الملایین.
11.حسینی تقیآبادی، مرضیه (1382)، مقایسه عقلانیت در خرده نظام شخصیتی بین کارگران صنعتی و کارگران کشاورزی، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه الزهراء.
12.خانمحمدی، کریم (1391)، «مقایسه عقلانیت ارتباطی با عقلانیت وحیانی براساس دیدگاههای هابرماس و علامه طباطبایی»، علوم سیاسی، شماره 57، سال 15.
13.خیری، بهرام (1377)، بررسی تئوریک عقلانیت در مدیریت دینی، پایاننامه، تهران: دانشگاه علامه طباطباییe.
14.داناییفرد، حسن؛ عمادالدین ثقفی و اصغر مشبکی اصفهانی (1389)، «اجرای خطمشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خطمشی»، مدرس علوم انسانی−پژوهشهای مدیریت در ایران، شماره 4، دوره 14، ص79−106.
15.دانش شهرکی، حبیبالله (1387)، عقل از نظر قرآن و حکمت متعالیه، قم: بوستان کتاب.
16.دهخدا، علیاکبر (1341)، لغتنامه دهخدا، ج3، تهران: نشر افست گلشن.
17.راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1373)، مفردات الفاظ القرآن، تهران: مرتضوی.
18.رضی، محمد بن حسین (1379)، نهجالبلاغه، مترجم: محمد دشتی، قم: مشهور.
19.ریاحی، پری (1384)، عقل از دیدگاه مولانا، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
20.سیاسی، علیاکبر (1344)، هوش و خرد، تهران: مشعل آزادی.
21.سیاسی، علیاکبر (1354)، «تعقل در فلسفۀ فارابی و روانشناسی جدید»، ابونصر فارابی (مجموعه مقالات)، ص53−59.
22.شیخزاده، محمد و رجبعلی شیخزاده (1386)، «بررسی مبانی عقلانیت در تصمیمگیری، اندیشۀ مدیریت»، شماره 1، سال 1، ص140−164.
23.صفایی مقدم، مسعود؛ علیرضا رشیدی؛ محمدجعفر پاکسرشت (1385)، «بررسی اصل عقلانیت در منابع اسلامی و استلزامات تربیتی آن»، علوم تربیتی و روانشناسی، شماره 4، سال 13، دوره 3، ص1−29.
24.عابدی جعفری، حسن؛ محمدسعید تسلیمی؛ ابوالحسن فقیهی و محمد شیخزاده (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در دادههای کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال 5، شماره 2، ص151−198.
25.عیوضی، محمدرحیم؛ کشیشان سیرکی، گارینه (1390)، «تبیین مسئله عقلانیت ابزاری، ارتباطی و دینی از نگاه امام خمینی و یورگن هابرماس»، اندیشه نوین دینی، شماره 25، دوره 7، ص71−88.
26.فراهیدی، خلیل ابناحمد (1414ق)، العین، ج2، قم: اسوه.
27.فیروزآبادی شیرازی، مجدالدین محمد بن یعقوب (1362)، قاموس المحیط، بیروت: دارالفکر.
28.قائمینیا، علیرضا (1383)، «نگاهی به عقلانیت و فرایند باورسازی در معرفتشناسی معاصر»، مجله پگاه حوزه، شماره 148.
29.قرشی، علیاکبر (1364)، قاموس قرآن، ج5، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
30.کراجکی، محمد بن علی (1410ق)، کنزالفوائد، قم: دارالذخائر.
31.کرمانی، سعید (1391)، معناشناسی عقل در قرآن کریم با تکیه بر نظریه حوزههای معنایی، تهران: دانشگاه امام صادقg.
32.کلینی، محمد بن یعقوب (1429ق)، الکافی، قم: دارالحدیث.
33.مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
34.محمدی، رحیم (1382)، درآمدی بر جامعهشناسی عقلانیت، تهران: باز.
35.مصطفوی، حسن (1360)، مصباح الشریعه، منسوب به امام جعفرصادقg، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
36.مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الاختصاص، قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
37.منصورنژاد، محمد (1382)، عقل در سه دین بزرگ آسمانی: زرتشت، مسیحیت و اسلام. سیری در تعاریف و سابقۀ مفهوم عقل و ارتباط آن با ادیان، تهران: محمد منصورنژاد.
38.ناصح، علیاحمد؛ نانسی، ساکی (1387)، «جایگاه عقل در مبانی تفکر شیعه»، شیعهشناسی، شماره 21، سال 6، ص209−233.
39.نقی پورفر، ولیالله (1390)، «مبانی و بسترهای تفکر و تعقل خلاق از دیدگاه اسلام»، چشمانداز مدیریت دولتی، شماره 5، ص9−32.
40.نور، مجموعه نرمافزارهای علوم اسلامی، جامع الاحادیث5/3.
41.نور، مجموعه نرمافزارهای علوم اسلامی، جامع التفاسیر.