تأثیر تشبه به جنس مخالف در اختلال نظام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانش‌‌آموخته سطح خارج حوزه علمیه و دانشجوی دکتری مطالعات نظری جنسیت (دانشگاه ادیان و مذاهب قم).

چکیده

بررسی تأثیر تشبه به جنس‌ مخالف در ایجاد اختلال در نظام‌ و خرده نظام‌های مد ‌نظر اسلام و تبیین عِلّی این پدیده، موضوع اصلی مقاله است. بدین ‌منظور با الهام از ادبیات نظری و چارچوب مفهومی برخی از اندیشمندان دینی نظیر علامه‌طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله مصباح‌یزدی مدل نمونه و هنجاری نظام فردی، خانوادگی و اجتماعی مورد نظر اسلام را ترسیم نمودیم. به‌ منظور تبیین نقش بنیادین تفاوت‌های جنسی و جنسیتی در سامان‌یابی این مدل هنجاری، چهار مفهوم اصلی فطرت، عدالت، زوجیت و هویت‌ جنسی را با استناد به کاربردهای قرآنی طرح یا پرورش دادیم. در‌ نهایت ضمن تحلیل عقلی استلزامات جنسی و جنسیتی این نظام‌ها، نشان دادیم که تشبه به جنس مخالف باعث ناهماهنگی در سطوح مختلف هویت از یک‌‌سو و به‌‌هم‌ ریختگی‌های الگوهای نظام‌ مطلوب دینی از سوی دیگر می‌شود. این مقاله در بخش ترسیم ویژگی‌های مدل هنجاری نظام در اسلام، از روش تفسیری−عقلی بهره برده است. بررسی فرضیه‌ها و تبیین عِلّی با روش عقلی و عرضه بر نظریه‌های اجتماعی انجام گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Cross-Dressing in Disrupting the System

نویسندگان [English]

  • Hossein Bostan 1
  • Mohammad Reza Kadkhodaei 2
1 Faculty member of the Research Institute of Hawzah and University
2 Graduate of seminary and Phd candidate in Gender Studies (Qom University of Religions and Denominations)
چکیده [English]

This article studies and explains the reasons for the role of cross-dressing in disturbing the Islamic system and its sub-systems. For the purpose, we referred to the theories and conceptual frameworks provided by some religious thinkers like Allameh Tabatabaei, Shahid Motahari, and Ayatollah Mesbah Yazdi, and sketched a normative Islamic model for personal, family, and social systems. For explaining the fundamental role of gender and sexual differences in the formation of this normative model, four major concepts of primordial human nature (fitrah), justice, duality, and sexual identity, are introduced by reference to Qur’anic sources. In the end, beside the rational analysis of sexual and gender implications of these systems, we show that cross-dressing introduces disorder into various levels of identity, on one hand, and disrupts the desired religious system and order, on the other. This article uses interpretive-rational method in the sketching of the characteristics of a normative Islamic model. The analysis of the hypotheses and rational explanations were done by rational method and examining it against social theories.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • cross-dressing
  • disrupting system
  • maintaining system
  • imitation discourse
قرآن کریم.
 1. آمدى، عبدالواحد تمیمى، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات، 1366.
2. ابن‌بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: بی‌جا، 1413ق.
3. امیدی‌فرد، عبدالله و محمدجواد باقی‌زاده «دلیل عقلی قاعده منع اختلال نظام»، مجله پژوهش‌های اخلاقی، تابستان 1391.
4. بستان، حسین و کدخدایی، محمدرضا؛ «منع تشبه به جنس مخالف به‌مثابه قاعده فقهی»،‌ مجله مطالعات جنسیت و خانواده، شماره 4، 1394.
5. پناهی، حسین و محمّدرضا کدخدائی، «ساختار خانواده ایرانی در دوره ساسانی»، مجله جامعه‌شناسی تاریخی، ش9، پائیز و زمستان 1395.
6. تانگ، رزمری، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمۀ: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی، 1391.
7. توسلی، غلام‌عباس، نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: سمت، 1376.
8. جکینز، ریچارد، هویت اجتماعی، ترجمۀ: تورج یاراحمدی، تهران: نشر شیرازه، 1381.
9. حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، 30 جلد، قم: مؤسسه آل‌البیتb، چاپ اول، 1409.
10. حسینی تهرانی، سیدهاشم، توضیح المراد، چاپ سوم، تهران: بی‌جا، 1365.
11. رودز. استون ای، تفاوت‌های جنسیتی را جدی بگیریم، ترجمۀ: معصومه محمدی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392.
12. ساروخانی، باقر و مریم رفعت‌جاه «عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، فصلنامه پژوهش زنان، دوره دوم، شماره 1، بهار 1383.
13. سبحانی، محمدتقی، الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، قم: انتشارات دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1385.
14. طباطبایی، سیدمحمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417.
15. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران: انتشارات ناصر خسرو، 1372.
16. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی (ط − الإسلامیة)، 8 جلد، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1407.
17. کدخدایی، محمدرضا، بررسی جایگاه قاعده التعزیر فی کل معصیه در سیاست کیفری اسلام، پایان‌نامه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، قم، 1388.
18. کدخدایی، محمدرضا و محمدرضا زیبائی‌نژاد «صورت‌بندی مطالعات زنان در المیزان»، مجله معرفت اجتماعی و فرهنگی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، بهار 93.
19. مازندرانی، علی‌اکبر سیفی، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، 3 جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1425.
20. مجلسی، محمّدباقر، بحارالانوار، 33 جلد، مؤسسه الطبع و النشر، بیروت: لبنان، اول، 1410.
21. ـــــــــ، بحارالانوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه الاطهار (ط-بیروت)، 111 جلد، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی،چاپ دوم، 1403ق.
22. مجموعه مقالات دائرة المعارف روتلیج، فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، ترجمۀ: عباس یزدانی و بهروز جندقی، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان و خانواده.1382.
23. ملک افضلی اردکانی، محسن و دیگران، «مفهوم نظام و کاربرد آن در فقه و اصول»، مجله مطالعات اسلامی، بهار 1391.
24. مصباح یزدی، محمدتقی، دروس فلسفه اخلاق، تهران: اطلاعات، 1375.
25. ـــــــــ، نظریه حقوقی اسلام، نگارش محمدمهدی کریمی نیا، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، 1391.
26. ـــــــــ، نظریه سیاسی اسلام، نگارش کریم سبحانی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe، 1390.
27. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، 14 جلد، تهران: مرکز الکتاب للترجمة والنشر، 1402.
28. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران: نشر اسراء، بی‌تا.
29. ـــــــــ، یادداشت‌ها، تهران: نشر اسراء، بی‌تا.
30. نوذری، حسینعلی،«نگاه تحلیلی به روند تحول مفهوم هویت در قالب‌های سه‌گانه هویت سنتی، مدرن و پست‌مدرن»، فصلنامه مطالعات ملی، 26، سال هفتم، شماره 2، 1385.
31. نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، 28 جلد، قم: مؤسسه آل‌البیتg، 1408ق.
32. همیلتون، پیتر، تالکوت پارسونز،ترجمۀ:احمد تدیّن، تهران: هرمس، 1379.
33. ورسلی، پیتر، نظریه‌های جامعه شناسی نظم، ترجمه سعید معیدفر، تهران: انتشارات جامعه شناسان، 1388.