طرح سنجش تأثیر کثرت‌‌گرایی بر سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

تحصیلکرده حوزه علمیه و دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی

چکیده

برای سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه، مسیرهای احتمالی متعددی بیان شده است. آیا کثرت‌گرایی نیز می‌تواند مسیری برای سکولار شدن آنان باشد. این جستار، با انتخاب چارچوب نظری «سازه‌گرایی»، درصدد پاسخگویی به سؤال بالا ‌است. برای انجام دادن این مهم، ابتدا به تعریف مفهومی اصطلاحات «کثرت‌گرایی» و «سکولار شدن» می‌پردازیم، آنگاه با ارائة الگوی تحلیل، که در آن به عوامل کثرت‌گرایی و شاخص‌های سکولار شدن اشاره شده است، مسئله تبیین می‌شود. در این‌باره، این تحقیق به دو نتیجة مشخص می‌رسد: یکی اینکه کثرت‌گرایی معرفتی، سبب سکولار شدن افراد با تحصیلات عالیه می‌شود و دوم اینکه در ایران به علت پیروی از دین واحد و یکدست و تشکیل حکومت دینی بر پایة آن و اینکه کشوری به لحاظ دینی، واحد است، کثرت‌گرایی اجتماعی در آن موردی ندارد. لذا سکولار شدن افراد از این مسیر، به نظر محتمل نمی‌رسد؛ اما از مسیر کثرت قرائات دینی (کثرت‌گرایی معرفتی) اگرچه تا سکولار شدن راهی بس طولانی در پیش دارد، اما نسل جوان و قشر تحصیلکردة امروز، تحت تأثیر جریان‌های روشنفکری غربی هستند که احتمالاً در آینده، به سکولار شدن جامعة ایران خواهد انجامید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Impact of Pluralism on Secularization of People of Higher Education

نویسنده [English]

  • Majid Kafi
Graduated from Seminary l PhD Student in Sociology
چکیده [English]

Various reasons have been proposed for the secularization of people of higher education. The research studies whether pluralism can explain these people’s secularization, in a constructionalism theoretical framework. In this way, first the concepts of pluralism and secularization are defined. The issue is being explained by developing an analysis model, which points to the causes of pluralism and indicators of becoming secular. Finally, two conclusions are drawn: First, epistemological pluralism causes secularization of people of higher education. Second, because of people’s uniform belief in one religion and the dominance of religious government in Iran, social pluralism does not apply. Therefore, secularization of people in this way is not likely. However, epistemological pluralism, however far from secularism, influences the youth and people of higher education. These people are likely to be impacted by western thought wish can lead to Iran’s secularization in the near future.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • pluralism
  • social pluralism
  • epistemological pluralism
  • Secularization
  • constructionalism
 
برگر، پیتر و تامس لاکمن (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت، ترجمة فریبرز مجیدی، تهران: ‌شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
برگر، پیتر، بریجیت برگر و هانسفرید کلنر (1381)، ذهن بی‌خانمان، آگاهی و نوسازی، ترجمة محمد ساوجی،‌ تهران: نشر نی.
برگر، پیترال (1380)، افول سکولاریزم، دین خیزش‌گر و سیاست جهانی، ترجمة افشار امیری، تهران: نشر پنگان.
برگر، پیترال (1375)، «غیر دینی شدن، منشأ کثرت‌گرایی است»،‌ ترجمة لیلی مصطفوی کاشانی، نامة فرهنگ، س6، ش24.
تیلور، چارلز (1387)، تنوع دین در روزگار ما، ترجمة مصطفی ملکیان، تهران: نشر شور.
حداد عادل، غلامعلی (1375)، ملاحظاتی در باب پلورالیسم،‌ نامة فرهنگ، س6، ش24.
حسینی، سید حسن (1382)، پلورالیزم دینی یا پلورالیزم در دین، تهران: سروش.
شجاعی‌زند، علیرضا (1380)، دین، جامعه و عرفی شدن، تهران: نشر مرکز.
شجاعی‌زند، علیرضا (1380)، عرفی شدن ایران، مجلة اطلاعات سیاسی ‐ اقتصادی، ش171‐172.
شجاعی‌زند، علیرضا (1385)، «مسیر محتمل در عرفی شدن ایران»، مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة هفتم، ش1.
لگنهاوزن، محمد (1379)، اسلام و کثرت‌گرایی دینی،‌ ترجمة نرجس جوان‌دل، قم: طه.
لگنهاوزن، محمد (1376)، پلورالیسم، بررسی اصول اخلاقی و سیاسی، ترجمة محمد حسین‌زاده، مجلة معرفت، ش22.
محمدی، مجید (1377)، سر بر آستان قدسی،‌ دل در گرو عرفی، تهران: نشر قطره.
مصباح یزدی، محمدتقی (1382)، تعدد قرائت‌ها، قم: مرکز انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
هیک، جان، مباحث پلورالیسم دینی (1378)، ترجمة عبدالرحیم گواهی، تهران: مؤسسة فرهنگی انتشاراتی تبیان.
Berger, Peter L., Reflections on the Sociolog of Religion Today, 2001, www.findaricls.com.
Berger, Peter L., Sacred Canopy; Elements of a Sociological Theory of Religion, Anchor Books/Doubleday, 1967.