مرور و تحلیل انتقادی کتاب «جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

2 استادیار، گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام، قم، ایران.

3 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گروه مدیریت، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

چکیده

هدف عمدۀ مقالۀ حاضر وارسی و ارزیابی نقادانۀ کتاب «جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ» نوشته الیویه روآ (روی) یکی از پیروان جریان فکری جامعه‌شناختی اسلام‌گرایی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش نقد روشمند شش مرحله‌ای (عابدی جعفری و دیگران، 1396) می‌کوشد ضمن بیان نقاط قوت و ضعف این اثر، این ایده اساسی نویسنده کتاب یعنی «گسست دین از فرهنگ» و مصادیق و تبیین‌های آن را به چالش کشد و با برشمردن موارد نقض، چهره حقیقی بنیادگرایی اسلامی را نشان دهد و از دگماتیسم مذهبی جلوگیری کند. یافته‌ها نشان می‌دهد این اثر باوجود برخی نقاط مثبت، نقاط ضعف متعددی دارد که ازآن‌میان ‌می‌توان به تلقی نادرست وی از همسان‌سازی دینی به‌ویژه درخصوص مذهب شیعه، ساده‌سازی تحلیل اسلام در اروپا و کشورهای مسلمان، غفلت از تمام جنبه‌های مثبت دین در تعامل با فرهنگ، بزرگنمایی نقش سکولاریزاسیون در جوامع دینی، توجیه‌ناپذیری ادعای جدایی دین از فرهنگ، و توجیه‌ناپذیری کالایی بودن دین و نشانه‌های دینی، و تحلیل نادرست از بنیادگرایی اسلامی و اسلام سیاسی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review and Critical Analysis of the Book "Holy Ignorance: The Time of Religion without Culture"

نویسندگان [English]

  • Fatemeh sadat Hosseini 1
  • Aliasghar Islamitanha 2
  • Hasan Roshan 3
1 Ph.D. student of Sociology, Hohza Research Institute and University, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Cultural and Communication Studies, Bagheral Uloom University, Qom, Iran,
3 Ph.D. student of public administration, Department of Management, University Research Institute, Qom, Iran.
چکیده [English]

The main purpose of this article is to review and critically evaluate the book "Holy Ignorance: The Time of Religion Without Culture" written by Eliwieh Rua (Roy), one of the followers of the sociological thought of Islamism. The present research, using the method of six-step methodical criticism (Abadi Jafari et al., 2016), while expressing the strengths and weaknesses of this work, challenges this basic idea of the author of the book, "separation of religion from culture" and its examples and explanations. By listing the violations, show the true face of Islamic fundamentalism and prevent religious dogmatism. The findings show that this work, despite some positive points, has several weak points, among which are his incorrect perception of religious assimilation, especially regarding the Shia religion, simplifying the analysis of Islam in Europe and Muslim countries, neglecting all the positive aspects of religion in interaction with culture, exaggerating He pointed out the role of secularization in religious societies, the unjustification of the claim of separation of religion from culture, and the unjustification of the commodification of religion and religious signs, and the incorrect analysis of Islamic fundamentalism and political Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fundamentalism
  • Secularization
  • Modernity
  • Islamism
  • Dogmatism

مراجع

  1. بهروزلک، غلام‌رضا (1382). درنگی در مفهوم‌شناسی بنیادگرایی اسلامی. کتاب نقد. ش 26 و 27، 85-106.
  2. برگر، پیتر (1396). سایبان مقدس: عناصر نظریه جامعه‌شناختی دین. ترجمه ابوالفضل مرشدی. تهران: نشر ثالث.
  3. پازارگاد، بهاءالدین (1380). مکتب‌های سیاسی. قم: انتشارات اقبال.
  4. پوراحمدی، حسین، و ذوالفقاری، عباس (1394). انواع مدل‌های اسلام سیاسی و تعامل آنها با سیاست جهانی. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 6(3)، 35−
  5. جمشیدی‌راد، محمدصادق، و محمودپناهی، سیدمحمدرضا (1391). مفهوم اسلام سیاسی در انقلاب اسلامی ایران. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 2(5)، 127−
  6. داعی‌نژاد، سیدمحمد (1382). دین پژوهى (سکولاریسم). صباح، 7 و 8، 1-17.
  7. روآ (روی)، الیویه (1398). جهل مقدس: زمان دین بدون فرهنگ. ترجمه عبدالله ناصری‌طاهری و سمیه‌سادات طباطبایی. تهران: نشر مروارید.
  8. زاهد، سیدسعید و حمیدی‌زاده، احسان (1391). جنبش‌های بنیادگرایی دینی. غرب‌شناسی بنیادی 3(2)،75-105.
  9. سیدقطب (1378). نشانه‌های راه. ترجمه محمود محمودی. تهران: نشر احسان.
  10. صالحی نجف‌آبادی، عباس، و رضایی، علیرضا (1388). مبانی جنبش‌های اسلام‌گرایانه: نظریات و دیدگاه‌ها. فصلنامه مطالعات سیاسی، 2(5)، 83-104.
  11. عابدی جعفری، حسن، نوه ابراهیم، عبدالرحیم، حسن پور، اکبر، و پیرملکی، پویا (1396). نقد روشمند مطالعات «دین و مدیریت» در غرب و ارائه یک طرح تحقیقاتی برای بررسی پیشینه تحقیق در این حوزه. فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، دوره23، ش92، 45-76.
  12. فاضلی، مهسا (1384). مواجهه قرآن با فرهنگ‏هاى عصر نزول. پژوهش‌های قرآنی. 42 و 43، ویژه‌نامه ترجمه قرآن.
  13. مطهری، مرتضی (1371). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: نشر صدرا.
  14. موحد، مجید (1392). رویکردی جامعه‌شناختی به فرآیند سکولاریزاسیون در عصر جهانی‌شدن. در کتاب «جهانی‌شدن و دین: جستارهای پژوهشگران ایرانی در کنگره دین‌پژوهان کشور). محمدجواد صاحبی. قم: بوستان کتاب.
  15. ویلسون، برایان (1377). دین اینجا و آنجا. مقاله‌ عرفى شدن. ترجمه مجید محمدى. تهران: نشر قطره.
  16. Doyle, Dennis, M. (2012). The Concept of Inculturation in Roman Catholicism: A Theological Consideration. The Catholic University of America Press, 30(1), 1-13.
  17. Freedman, Lynn P. (1996). The Challenge of Fundamentalisms. Reproductive Health Matters, 4(8), 55–69.
  18. Holyoake, G. J. (1871). The principles of secularism. London, UK: Book Store.
  19. McDonough, Richard (2013). Religious fundamentalism: a conceptual critique. Religious Studies, 49(4), 561-579.
  20. Morris, R. M. (Ed.) (2009). Church and state in 21st century Britain: The future of church establishment. London, UK: Palgrave.
  21. Razaghi, Mohammad, Chavoshian, Hasan, Hamid Ebadollahi Chanzanagh, & Kamran Rabiei (2020). Religious fundamentalism, individuality, and collective identity: A case study of two student organizations in Iran. Critical Research on Religion, 8(1), 3-24.
  22. Redemptoris, Missio (1990). On the Permanent Validity of the Church’s Missionary Mandate. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.
  23. Sajoo, Amyn. B., (2011). Review of Holy Ignorance: When Religion and Culture Part Ways. Muslim World Journal of Human Rights, 8(1), 102-112.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار