نقش ولایت‌های متقابل در تنظیم روابط اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه ودانشگاه

2 عضو پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و دانشجوی مقطع دکتری رشته جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق

چکیده

اسلام متضمن یک آیین اجتماعی است و زندگی اجتماعی بدون نظم و قانون معتبری که حقوق و تکالیف اعضاء را در هر زمینه مشخص کند ممکن نیست و در نبود قانون و وجود هرج و مرج، جامعه­ای شکل نمی‌گیرد.
 با توجه به اینکه در هر جامعه، نظم و قانون، فلسفه خاص و مبانی ویژه خود را دارد، سوال این است که در جامعه اسلامی، نظم و قانون، فلسفه­اش چیست و از کدام چشمه می­جوشد؟
پاسخ مفروض به سوال فوق این است که عمیق­ترین بنیاد نظم و سرچشمه اصلی احکام اجتماعی و حقوق و تکالیف متقابل اعضاء جامعه، ولایت­های متقابل به مفهوم عام است که از یک سو، هدایت افراد و عرضه احکام اجتماعی فطری از طریق وحی را در پی دارد و از سوی دیگر، ایمان و فرمانبری مردم از خداوند و در پی آن، نظم و وحدت و امنیت و عدالت و دیگر اهداف اجتماعی را به ثمر می­نشاند و صحنه زندگی خدا باوران را سرسبز می­کند.
ولایتهای متقابل از اقسام عمده ولایت است که نخست از خدا آغاز می­شود و سراسر خلق خدا را فرا می­گیرد که نشانه­های اقتدار و عنایت و رحمت او در همه جا چشمگیر هستند و بازتاب آنها در جان انسان عاقل (که در آیات آفاقی و انفسی سیر می­کند) خداشناسی، خدادوستی و خداپرستی و در یک کلمه ایمان و ولایت متقابل مردم فرمانبردار و پرهیزکار نسبت به خداوند است که فرمود: «إن اولیائه إلاالمتقون» و نعمت­های والاتر الهی را برای ایشان در پی خواهد داشت که ثمره ولایت ویژه و متقابل الهی نسبت به مومنان و پرهیزکاران است که فرمود: ... «والله ولی المومنین» یا «والله ولی المتقین».
هدف ما در این مقاله آن است که سوال بالا را تبیین، مفاهیم مربوط را تحلیل و پاسخ مفروض را به طور مستدل ارائه کنیم.[حسین1] 



 [حسین1]در این چکیده نیز، هیچ اسمی از روش تحقیق برده نشده است. نویسندگان مقاله این اشکال را برطرف کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Mutual Guardianships in the Regulation of Social Relations

نویسندگان [English]

  • Mohamad-Hossein Eskandari 1
  • Ali Ghorbani 2
1 Faculty member of Research Institute of Hawzah and University
2 Member of Research Institute of Hawzah and University l PhD student in Political Sociology, Islamic Azad University of Naraq
چکیده [English]

Islam in inclusive of a social tradition, and social life is improbable without an order and legal system that regulates the rights and duties of its members. In the absence of order and presence of chaos, no society comes to being. Considering that in every society, order and law have individual philosophical roots and certain principles, the question is “what is the philosophy of order and law and their origin of being in the Islamic society?”
The propositional response to the above question is that the deepest source of social rules, and mutual duties and rights, is the mutual guardianship in its general sense that, on the one hand, entails the guidance of individual members of the society and providing them with a series of instinct social rulings that has come to us through the divine revelation, and on the other hand, convoys people’s faith and obedience to God, hence, order, unity, safety, justice, and other social goals, to the ultimate desired destination.
Mutual guardianship is a form of guardianship that is initiated by God to include all humankind and spread throughout the creation, and is reflected in the self of the rational human experiencing introvert and extrovert beings that manifest themselves in form of theology, love of God, and deism. This is what mutual guardianship of pious people towards God implies; “His true guardians are not but the righteous”. This results in further divine blessings for them that is the prize of mutual guardianship bestowed to the pious and the faithful; “Allah is the guardian of the faithful” and “Allah is the guardian of the pious”. The purpose of this article is to explain the response to the above question, analyze the related concepts, and reason on the propositional response to it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • mutual guardianship
  • Social mutual guardianships
  • guardianship of equal beings
  • guardianship of unequal beings
قرآن مجید
1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
2. اسکندری، محمدحسین (1391ش)، حقوق طبیعی قراردادگرائی و حاکمیت، قم: پژوهشگاه حوزه دانشگاه، ناشر همکار، سمت: بهار.
3. توسلی، غلام‌عباس (1380)، جامعه‌شناسی دینی، تهران: سخن.
4. جمعی از نویسندگان (1350)، تحلیل دین از دیدگاه جامعه‌شناسی، قم: نهضت زنان مسلمان.
5. جوادی آملی (1367ش)، ولایت فقیه (رهبری در اسلام)، چ1، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
6. دانش، جابر (1386)، جامعه‌شناسی دین، تهران: معارف.
7. دانش موسی، ترجمه تفسیر کاشف، تألیف محمدجواد مغنیه، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1380ش.
8. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق و ضبط محمد سیدکیلان، تهران: مکتب المرتضویه، [بی‌تا].
9. زاکرمن، فیل (1384)، درآمدی بر جامعه‌شناسی دین، ترجمه خشایار دیهیمی، لوح فکر.
10. سیوطی، عبدالرحمن (1404ق)، الدررالمنثور فی‌التفسیر بالمأثور، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
11. سیدقطب‌ (1412ق)، فی ظلال القرآن، بیروت−قاهره: دارالشرق.
12. سیدرضی، المعجم المفهرس ///الفاظ/// نهج‌البلاغه، تحقیق محمد دشتی و کاظم محمدی، مؤسسة الاسلامی التابعه لجماعة المدرسین، [بی‌تا].
13. الطبرسی، فضل بن الحسن (1373ش)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
14. طوسی، محمد بن الحسن (1407ق)، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
15. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی، [بی‌تا].
16. عروسی هویزی، عبد علی بن جمعة، تفسیر نورالثقلین، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1422ق/ 2001م.
17. عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق)، تفسیرالعیاشی، تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة، چاپ اول.
18. علامه طباطبائی (1390ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
19. فیض کاشانی (1415ق)، تفسیر الصافی، چ2، تهران: مکتبة الصدر.
20. قرشی، سیدعلی اکبر (1375)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
21. مجلسی، محمدباقر (1404ق‌)، مرآة العقول فی شرح اخبارآل‌الرسول، چ2، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1363ش.
22. مشکینی، علی، مصطلحات الفقه و اصطلاحات الاصول، بیروت: نشرالرضا، 1431ق/ 2010م.
23. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، لبنان: دار احیاء التراث العربی.
24. نراقی، ملااحمد (1408ق)، عوائد الایام، الطبع الثالثة، قم: منشورات مکتبة بصیرتی.
25.Thomas Hobbes-Leviathan London Evryman s library 1914i.