مهم ترین کارکردهای اجتماعی دین و شاخص‌سازی آن ها(در بین دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد

2 پژوهشگر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

3 کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد

چکیده

یکی از مباحث مهم مطرح در جامعه شناسی دین،کارکردهای اجتماعی دین، است. هدف این پژوهش حاضر، شاخص سازی و سنجش برخی از مهم ترین این کارکردهاست(انسجام اجتماعی، کنترل اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هویت ناشی از دین). در این تحقیق سعی شده است با توجه به نظریه های مطرح در مورد این چهار کارکرد، ابعاد، مؤلفه ها و گویه های هر یک استخراج شوند و در نهایت در میان جامعه آماری تحقیق، یعنی دانشجویان دانشگاه تهران و شاهد، مورد سنجش قرار گیرند. جمعیت نمونه 382 نفر است و روش نمونه گیری به صورت طبقه ای می باشد. برای سنجش اعتبار از اعتبار صوری و اعتبار معیار و برای سنجش پایایی سؤالات از آلفای کرونباخ استفاده شده که میزان آن ./86 است. همچنین برای بررسی صحت و درستی سؤالات تحقیق از آزمون های پارامتریک مانند تحلیل عامل، استفاده شده است. نتایج سنجش این 4 کارکرد نشان می دهد که 72.8% پاسخگویان معتقدند که دین عامل انسجام آنها با سایر افراد است. 56.2% دین را عامل نگهدارنده خود از انجام اعمال نادرست می دانند. 79.4% دین را عامل مشارکت خود در جامعه می دانند و 68% افراد دارای هویت دینی اند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Major Social Functions of Religion and Indexing of them (among the Students of University of Tehran and Shahed University)

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Zolfaghari* 1
  • Ghasem Meshkini* 2
  • Majid Salehi 3
1 Faculty member of Shahid university
2 Researcher in Institute of Humanities and Social Studies
3 MA in Sociology, Shahid University
چکیده [English]

One of the central concerns in the Sociology of Religion is the social functions of religions. The purpose of this study is indexing and measurement of some of the major functions of religion including social solidarity, social control, social participation, and religious-based identity. The aspects, principles, and items related to these factors are elicited with reference to the well-known theories of the field, and are tested among the statistical society of the research, that is the students of the University of Tehran and Shahed University. The population of the sample consists of 382 students and the sampling method is stratified. The validity is tested by face and criterion validity and for the test of reliability, Cronbach's α (0.86) is used. In addition, for measuring the accuracy of questions, parametric tests such as factor analysis have been used. The results of the tests are as follows: 72.8% of the respondents believe that religion is the cause of solidarity for themselves and others; 56.2% understand religion to be preventative against misconduct; 79.4% consider religion as enforcing social participation; and 68% claim to have religious identity.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : indexing
  • social functions of religion
  • social solidarity
  • social participation
  • social control
  • religious identity

مراجع

  1. آرون، ریمون (1386)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.
  2. دورکیم، امیل (1387)، صور بنیادی حیات دینی: توتم‌پرستی در استرالیا، ترجمه باقر پرهام، نشر مرکز، تهران.
  3. ذوالفقاری، ابوالفضل؛ صبورا امین‌فر (1390)، «مقایسه تجربی سنجه دینداری، برگرفته از مدل ام. آر. پی. آی. با دو سنجه متداول دیگر»، مجله راهبرد فرهنگ، شماره چهاردهم و پانزدهم.
  4. شجاعی‌زند، علیرضا (1388)، جامعه‌شناسی دین، نشر نی، تهران.
  5. طالبان، محمدرضا (1380)، دینداری و بزهکاری در میان جوانان دانش‌آموز، مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران.
  6. عباسی، ولی‌الله (1382)، «بررسی اندیشه‌های بزرگان جامعه‌شناسی دین»، نشریه ادیان و عرفان، تهران.
  7. فولادی، محمد (1393)، «دین در نگاه مارکس و شریعتی؛ نقد و بررسی»، مجله معرفت ادیان، سال پنجم، شماره چهارم، پیاپی ۲۰.
  8. کرمی‌پور، الله کرم (1388)، «پیتر برگر و جامعه‌شناسی دین»، هفت آسمان، شماره 42، تهران.
  9. کوزر، لوئیس (1377)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، انتشارات علمی، تهران.
  10. ـــــــ (1386)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، انتشارات علمی، تهران.
  11. گرب، ادوارد (1373)، نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌های نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه: احمد سیاوش و احمدرضا غروبی‌زاده، نشر معاصر، چاپ دوم، تهران.
  12. ملاحسینی، حسین (1381)، بررسی رابطه بین میزان سرمایه اجتماعی و نوع دینداری در بین دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان استان گلستان (علی آباد، گنبد)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
  13. میرسندسی، محمد (1390)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی دین و انواع دینداری، انتشارات جامعه‌شناسان، تهران.
  14. همیلتون، ملکم (1390)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، نشر ثالث، تهران.
  15. ویلم، ژان پل (1386)، جامعه‌شناسی ادیان، ترجمه عبدالکریم گواهی، نشر علم، تهران.

 

منابع لاتین

  1.  Berger, Peter (1967), scared canopy: Element of A sociological theory of religion, NewYork: Doubleday.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار