فلسفه سیاسی شیخ اشراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

فلسفه سیاسی متکفل پاسخگویی به این پرسش‌هاست: دلیل نیاز جوامع به حکومت و سیاست چیست؟ چه کسانی حق حکومت دارند؟ چرا باید از حاکمان اطاعت کرد؟ حکومت باید
به دنبال چه هدف‌هایی باشد؟ حاکمان چه وظایفی در قبال مردم دارند؟ عدالت اجتماعی
چه جایگاهی در تصمیم‌گیری و اداره جامعه دارد؟ رابطه دین و سیاست چیست؟ و...
در این مقاله ضمن تبیین دیدگاه شیخ اشراق در مورد نیاز انسان به زندگی اجتماعی و ضرورت سیاست و تدبیر و اهمیت وضع قوانین و اجرای آنها، نوع نگاه شیخ اشراق به بافت نظام سیاسی و رابطه دین و سیاست، و ضرورت وجود حاکم عادل و شرایط حاکمان در نظام سیاسی بررسی می‌شود.
پژوهش حاضر که با استفاده از روش تحلیلی و استنتاجی انجام گرفته است دو نتیجه را در پی دارد؛ یکی اینکه نشان می‌دهد فلسفه سیاسی اشراقی با فلسفه سیاسی نظام شیعی تا حدودی نزدیک است و دیگر اینکه حکمت اشراق که یکی از سه مکتب مهم فلسفه اسلامی است رابطه دین و سیاست را وثیق و عمیق دانسته، و این دو را به منزلۀ دو بال در پی‌ریزی سعادت انسان به حساب آورده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political philosophy of Sheikh Eshraq

نویسنده [English]

  • Mohammad Beheshti
assistant professor, research institutes for Hawzah and University
چکیده [English]

Political philosophy answers the following questions: what are the reasons of the needs of the societies for government and politics? Who should govern? Why should the governors be followed? Which aims should the governments follow? What are the duties of the governors in front of people? What is the role of social justice in decision making? What is the relationship between religion and politics?
This article is an attempt to express the perspectives of Sheikh Eshraq on the needs of humans to social life, necessity of politics, management, and the importance of rule legislation and their execution, on the one hand, and political system context, the relation between religion and politics, necessity of a just ruler, and the conditions for rulers in the political systems, on the other.
The methodology used in the study is analytic-inferential; the findings reveal that Eshraqid philosophy is very close to that of Shiism. Moreover, Eshraqid School is one of the three important Islamic philosophical schools which believe in the relation between religion and politics as two wings in planning human prosperity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political philosophy
  • Eshraqid philosophy
  • Sheikh Eshraq
  • religion
  • politics
  • justice

مراجع

  1. * قرآن کریم

    1. امام خمینی، روح‌الله (1373)، المکاسب المحرمه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
    2. امام خمینی، روح‌الله (1385)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe.
    3. امام خمینی، روح‌الله (1374)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    4. بهشتی، محمد، فلسفه تعلیم و تربیت اشراق، ج1، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1393.
    5. تقوی، سیدمحمدعلی (1392)، مبانی آیین و اندیشه سیاسی در اسلام، تهران: سمت.
    6. دمیجی، عبدالله (1409ق)، الامامة العظمی، ریاض: دارالطیبه.
    7. دهخدا، علی اکبر (1373)، لغت نامه دهخدا، مؤسسه لغت نامه دهخدا، تهران.
    8. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج1، تصحیح و مقدمه هنری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    9. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج2، تصحیح و مقدمه هنری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

    10. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج3، تصحیح و مقدمه سیدحسین نصر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

    11. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1380)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج4، تصحیح نجفعلی حبیبی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

    12. شهرزوری، شمس‌الدین محمد (1385)، رسائل الشجرة الالهیه، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.

    13. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1372)، شرح حکمة الاشراق، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

    14. شیرازی، قطب‌الدین (1391)، شرح حکمة الاشراق، تهران: مؤسسه انتشارات حکمت.

    15. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1354)، خلاصه تعالیم اسلام، قم: دارالتبلیغ اسلامی.

    16. عبد‌الرحمان، عالم، (1375)، بنیادهای علم سیاست، تهران ،نشر نی.

    17. فارابی، ابی‌نصر (1995م)، آراء اهل ‌المدینة الفاضله، بیروت: مکتبة الهلال.

    18. ماجد فخری (1372)، سیر فلسفه در جهان اسلام، ترجمه نصرالله پور‌جوادی، تهران:
    ستاد انقلاب فرهنگی.

    19. الهروی، محمدشریف نظام‌الدین احمد (1363)، انواریه، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار