تحلیل جنسیتی بزهکاری و بزهدیدگی زنان از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

این مقاله به بررسی ابعاد جنسیتی بزهکاری و بزهدیدگی زنان از منظر جامعه‌شناسی اسلامی می‌پردازد. جامعه‌شناسی اسلامی در الگوی مفروض این مقاله، بی‌آنکه داعیۀ برخورداری از ویژگی منحصر به‌ فردی از نظر روش‌های تجربی و فنون آماری داشته باشد، عمدتاً از حیث مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی و نیز از نظر جنبه‌های نظری، شامل جنبه‌های تبیینی، تفسیری و هنجاری، از رویکردهای موجود جامعه‌شناسی تمایز می‌یابد. در خلال هریک از چهار محور اصلی مقاله، یعنی بزهکاری زنان، خشونت بر ضد زنان، تجاوز جنسی و جنسیت در نظام کیفری، با اشاره‌ای گذرا به دیدگاه‌های جامعه‌شناختی به‌ویژه رویکردهای فمینیستی و سپس بیان دیدگاه اسلام، زمینۀ مقایسۀ رویکرد اسلامی با رویکردهای رقیب فراهم شده است. این تحقیق نشان می‌دهد رویکرد اسلامی با مفروض گرفتن پاره‌ای تفاوت‌های طبیعی میان زن و مرد در کنار اشتراک‌های فراوان آنها، به نتایجی نسبتاً متفاوت در زمینۀ تبیین عِلّی تمایزهای جنسیتی در چهار مسئله یادشده می‌رسد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Gender Analysis of Women's Delinquency and Victimization from View of Islamic Sociology

نویسنده [English]

  • Hussein Bostan (Najafi)
Assistant Professor of Sociology, Research Institute of Hawzah & University
چکیده [English]

 
The study investigates the gender aspects of women's delinquency and victimization from view of Islamic sociology. In this study, the Islamic sociology never claims to have a unique characteristic related to the experimental methods and statistical techniques and it is different from other sociological approaches in terms of ontological and epistemological principles and theoretical aspects such as explanatory, interpretive, and normative aspects. To make comparisons between the Islamic approach and other rival approaches, the sociological views especially feminist opinions and the Islamic views are mentioned throughout each of the four main subjects in this study: women's delinquency, violence against women, rape, and gender in the criminal justice system. This study shows that the Islamic approach by assuming some natural differences between men and women as well as their many similarities, leads to some rather different results connected with the casual explanation of gender differentiations in the four mentioned subjects.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic sociology
  • women's delinquency
  • women's victimization
  • violence against women
  • rape
  • gender in the criminal justice system
قرآن کریم.
1. بستان (نجفی)، حسین (1390)، گامی به سوی علم دینی (2): روش بهره‌گیری از متون دینی در علوم اجتماعی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2. جربانی، حمید (1389)، «بررسی آماری جرائم زنان در ایران (با تأکید بر محکومیت به حبس)»، مجلۀ حقوقی دادگستری، س7۴، ش72، زمستان (ص91−117).
3. جَگار، آلیسون (137۵)، «چهار تلقى از فمینیسم (2)»، ترجمۀ س. امیرى، زنان، سال پنجم، ش31، آذر.
4. جوادى آملى، عبدالله (1371)، زن در آیینۀ جلال و جمال، تهران: مرکز نشر فرهنگى رجاء.
5. حرّ عاملی، محمد بن حسن (بى‌تا)، وسائل الشیعه (20 جلد)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
6. خویى، سیدابوالقاسم [بى‌تا]، مبانى تکملة المنهاج (2 جلد)، النجف‌ الاشرف: مطبعة الآداب.
7. رابرتسون، یان (137۴)، درآمدى بر جامعه، ترجمۀ حسین بهروان، مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى.
8. سازمان جهانی بهداشت (1380)، خشونت علیه زنان، ترجمۀ شهرام رفیعی‌فر و سعید پارسی‌نیا، تهران: تندیس.
9. سالاری‌فر، محمدرضا (1389)، خشونت خانگی علیه زنان: بررسی، علل و درمان با نگرش به منابع اسلامی، قم: شورای عالی حوزۀ علمیه، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیۀ خواهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، مرکز نشر هاجر.
10. گَرِت، استفانى (1380)، جامعه‌شناسى جنسیت، ترجمۀ کتایون بقایى، تهران: نشر دیگر.
11. گیدنز، آنتونى (137۴)، جامعه‌شناسى، ترجمۀ منوچهر صبورى، تهران: نشر نى.
12. مجلسی، محمدباقر (1۴03ق)، بحارالأنوار، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
13. نجفى، محمدحسن ([بى‌تا])، جواهر الکلام (۴3 جلد)، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
14. نورى، میرزاحسین (1۴08ق)، مستدرک الوسائل (18 جلد)، بیروت: مؤسسۀ آل ‌البیت
 لاحیاء التراث.
15. وایت، راب و هینز، فیونا (1383)، جرم و جرم‌شناسى، ترجمۀ على سلیمى و همکاران، قم: مؤسسۀ پژوهشى حوزه و دانشگاه.
16. Baron, R. A. and Byrne, D. (1997), Social Psychology, Boston: Allyn and Bacon.
17. Chibucos, T. R. and Leite, R. W. (2005), Readings in Family Theory, Thousand Oaks and London: Sage Publications.
18. Kendall, Diana (1999), Sociology in Our Times, Belmont, CA: Wadsworth Publishing Company.
19. Klein, Renate C. A. (ed.) (1998), Multidisciplinary Perspective on Family Violence, London and New York: Routledge.
20. Kramarae, Cheris and Spender, Dale (eds.) (2000), Routledge International Encyclopedia of Women, New York and London: Routledge.
21. Seidler, V. J. (1998), "Masculinity, Violence and Emotional Life", Gillian Bendelow and Simon J. Williams (eds.), Emotions in Social Life, London and New York: Routledge.
22. Shepard, Jon M. (1999), Sociology, New York and Boston: Wadsworth.
23. 24. Siegel, Larry, J. (1998), Criminology, Belmont: West/Wadsworth Publishing Company.
24. Steffensmeier, Darrell and Allan, Emilie (1996), "Gender and Crime: Toward a Gendered Theory of Female Offending", Annual Review of Sociology, vol. 22, (pp. 459–87).