بررسی چالش میان اخلاق مراقبت و بی‌طرفی اخلاقی در روابط والدین و فرزندان از منظر اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه معارف اسلامی/قم/ایران

2 پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

اگر افراد در یک انتخاب بین کمک به نزدیکان خود و کمک به دیگران قرار گیرند، آیا اخلاقاً مجازند نزدیکان خود را ترجیح دهند یا باید انتخابی بی‌طرفانه داشته باشند؟ این چالشی است که بین دو دیدگاه بی‌طرفی اخلاقی و اخلاق مراقبت در مورد روابط اجتماعی وجود دارد. بر اساس بی‌طرفی اخلاقی، همه انسان‌ها با هم برابرند و عملی اخلاقی است که بی‌طرفانه صورت گیرد. اما اخلاق مراقبت می‌گوید مهم‌ترین مسئولیت اخلاقی ما در قبال نزدیکان و کسانی است که توانایی مراقبت از آنها را داریم. این پژوهش با تمرکز بر روابط والدین و فرزندان، با هدف دستیابی به راه‌ حل تعارض، به بررسی ادله موافقان و مخالفان دو دیدگاه پرداخته و در این مسیر از روش تحلیل تطبیقی بر اساس الگوی جورج بردی بهره جسته است. نتایج نشان می‌دهد دلایل هر دو دیدگاه، اتقان کافی ندارد. راهکارهای پیشنهادی این دو دیدگاه غربی نیز یا منطقی نبوده و یا بی‌ملاک و محدود به امور مادی هستند؛ اما راهکار به دست آمده از آموزه‌های اسلام بیان می‌دارد تعهدات خاص والدین و جانبداری آنها از فرزندان، صرفاً منحصر در وظایفی است که دین برای آنها تعیین کرده؛ اما خارج از محدوده این وظایف، ملزم به رعایت بی‌طرفی بین فرزندان خود و سایر کودکان در همه امور مادی و معنوی هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Challenge between Ethics of Care and Ethical Impartiality in the Relationships of the Parents and the Children from the Islamic Viewpoint

نویسندگان [English]

  • somayeh sadat mousavi 1
  • masood azarbayjani 2
1 university of Islamic sciences
2 research institute of howzah & ampuniversity
چکیده [English]

If people are forced to make a choice between helping their loved ones and helping others, are they morally allowed to prefer their loved ones or should they have an impartial choice? This is the challenge that exists between the two views of ethical Impartiality and the ethics of care about social relationships. According to moral impartiality, all human beings are equal and it is an ethical act to be impartial. But the care ethics say that our most important moral responsibility is towards the relatives and those whom care is in our ability. His study focuses on the relationship between parents and children, with the aim of achieving a solution to the conflict, examines the arguments for and against the two views and in this direction has used the method of comparative analysis based on the model of George Bereday. The results show that the reasons for both views are insufficient. Proposed solutions of these two western perspectives are either unreasonable or limited to material issues. But the approach taken from the Islamic doctrine states that the specific obligations of parents and their support of their children are solely limited to the duties that religion has set for them, but outside the scope of these duties, they must maintain impartiality between their children and other children in all the material and spiritual things.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ethical impartiality
  • ethics of care
  • complete equality
  • social role
  • partial bias

مراجع

* قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
* نهج‌البلاغه، ترجمه ‏فیض‌‏الاسلام‏، تهران: مؤسسه‏ چاپ ‏و نشر تالیفات‏ فیض‌الاسلام‏.
1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1413ق)، من لایحضره‌ الفقیه‏، ‏‏قم: جامعه مدرسین.
2. ابن‌شعبه حرانى، حسن بن على (1404ق)، تحف العقول عن آل الرسولn، قم: جامعه مدرسین.
3. اعرافی، علیرضا (1393)، تربیت فرزند با رویکرد فقهی، قم: مؤسسه اشراق و عرفان.
4. باقری، فریبرز (1392)، «الگوی ارتباط والد−فرزند، مدل نظری فرزندپروری بر مبنای هستی‌شناسی و انسان‌شناسی اسلامی»، مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی، سال اول، ش1، ص5−38.
5. تانگ، رزماری؛ نانسی ویلیامز و آن دانچین (1395)، اخلاق زنانه‌نگر، تهران: ققنوس.
6. تمیمی‌آمدی، عبدالواحد (1410ق)، غررالحکم و دررالکلم، قم: دار الکتاب الاسلامی.
7. خمینی، سیدروح‌الله (بی‌تا)، تحریرالوسیله، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات أالفاظ القرآن، بیروت−دمشق: دارالقلم−الدار الشامیه.
9. رالز، جان (1390)، نظریه عدالت، ترجمه سیدمحمدکمال سروریان و مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
10. ریچلز، جیمز (1392)، عناصر فلسفه اخلاق، ترجمه محمود فتحعلی و علیرضا آل‌بویه، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
11. کانت، ایمانوئل (1393)، فلسفه فضیلت، ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: نقش و نگار.
12. کوئن، بروس (1386)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: توتیا.
13. مندوس، سوزان (1395)، بی‌طرفی در فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی، ترجمه فاطمه سادات حسینی، قم: کتاب طه.
14. میل، جان استیوارت (1392)، فایده‌گرایی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نشر نی.
15. Baron, Marcia (1991), “Impartiality and Friendship”, Ethics; 101/4: 836 – 57.
16. Bereday, G. Z. F. (1964), Comparative Method in Education, New York: Holt, Rinehart & Winston Inc.
17. Cottingham, John (2000), Caring at a Distance: (Im)partiality, Moral Motivation and the Ethics of Representation - Partiality, Distance and Moral Obligation, Ethics, Place & Environment, A Journal of Philosophy & Geography, 3/3, pp 309-313.
18. Gilligan, Carol (1993), In a Different Voice: Psychological Theory and Women’s Development. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts; London, England.
19. Held, Virginia (2006), The ethics of care: personal, political, and global. Oxford University Press, New York.
20. Juujärvi, Soile (2003), The Ethic of Care and Its Development. Department of Social Psychology, University of Helsinki, Finland.
21. Keller, H (2011), Kinderalltag, Kulturen der Kindheit und ihre Bedeutung fuer Bindung, Bildung und Erziehung, Springer, Berlin.
22. Myers, D. G (2008), Psychologie,zweiteerweiterte und aktualisierte Auflage, Heidelberg: Springer Medizin Verlag Nunner - Winkler, G (1991). Ende des Individuums oder autonomes Subjekt? In: Helsper, Werner (Hrsg.), Jugendzwischen Moderne und Postmoderne. Opladen: Leske&Budrich, S. 113-130.
23. Noddings, Nel (1984), Caring: A Feminine Approach to Ethics & Moral Education, Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press.
24. Noddings, Nel (1998), philosophy of Education, Colorado: Westview Press.
25. Rachels, James (2008), “Morality, Parents, and Children”. Ethics in Practice, edited: Hugh La Follette. 3rd ed, Blackwell Publishing, Oxford.
26. Robinson, Fiona (1997), Globalizing Care: Ethics, Feminist Theory, and International Relations, Alternatives: Global, Local, Political, 22/1, pp 113-133
27. Robinson, Fiona (2013), Discourses of Motherhood and the Ethics of Care: Maternal Thinking as Feminist Politics’, Journal of International Political Theory, 10/1, pp 94-108.
28. Scanlon, Thomas (1998), What We Owe to Each Other. Harvard University Press, Cambridge.
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی
دوره 13، شماره 26
مهر 1400
صفحه 55-78

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار