آسیب شناسی فرهنگی حضور مردم در مساجد تهران و ارائه راهکارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد پاره وقت دانشگاه جامع علمی کاربردی

چکیده

در این تحقیق درصدد آن بودیم که با بررسی چالش­های ارتباطات فرهنگی در مساجد عواملی را که در میزان افزایش یا کاهش حضور نمازگزاران مؤثر هستند شناسایی کنیم. این تحقیق با روش پیمایشی صورت گرفته و جامعه آماری آن شامل 22 مسجد از مناطق 22 گانه شهرداری تهران می­باشد که با طراحی پرسشنامه نقطه نظرات نمازگزاران را در خصوص ارتباطات فرهنگی مساجد جویا شدیم.
نتایج حاصل از بررسی و آزمون فرضیه­های تحقیق به ما نشان داد که میان حضور اقشار مختلف در مساجد و آسیب­های معطوف به (ارتباط با مراکز آموزشی، تشویق در مساجد،متولیان مسجد، امام جماعت، بسیج، هیئت امناء و نگرش افراد به وضعیت مساجد) رابطه معنی­داری وجود دارد.
همچنین تحلیل دادها نشان داد آسیب­های موجود در حوزه بسیج، امام جماعت و تشویق در مساجد به ترتیب بیشترین میزان همبستگی را با حضور اقشار مختلف مردم در مسجد دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Pathology of People’s Participation in Tehran Mosques and Solutions

نویسنده [English]

  • Mohammadreza Rajabalian
Adjunct professor, University of Applied Science
چکیده [English]

In this research, we attempted to introduce the causes behind increase or reduction of participation in collective prayers by considering the challenges against the cultural communication in mosques. The research cconducted by using a survey with a statistical society of 22 mosques sampled from Tehran’s 22 zones in which we asked the respondents’ views about the mosques’ cultural communications. The findings of the study and the hypothesis analysis show that there is a meaningful relationship between popular participation of various groups in mosques and the shortcomings in communicating with training centers, encouragement, relations with the mosque organizers and imams, Basij, board of trustees, and people’s view to the general condition of the mosque. Our analysis of data also shows that weaknesses in Basij, the imam, and encouragement behaviors have respectively the highest amount of association with people’s mosque attendance

کلیدواژه‌ها [English]

  • propaganda
  • communication
  • culture
  • mosque
  • ·        الف) کتاب­ها
  • اثباتی، بهروز.(1389). تأملی در مبانی تبلیغ. تهران.انتشارات ساقی.
  • اثباتی، بهروز.(1389). مبانی ارتباطات. تهران. نشر ساقی.
  • اگیلوی، دیوید.(1380). رازهای تبلیغات، مترجم کورش حمیدی، علی فروزفر. تهران. انتشارات مبلغان.
  • امام خمینی، روح الله.(1361) صحیفه نور. تهران انتشارات شرکت­ سهامی چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • دواس، دی. ای.(1383). «پیمایش در تحقیقات اجتماعی». ترجمه هوشنگ نایبی. چاپ چهارم. تهران. انتشارات نی.
  • ساروخانی، باقر.(1370). دایره المعارف علوم اجتماعی. تهران. انتشارات کیهان..
  • ساروخانی، باقر.(1385). «روش­های تحقیق در علوم اجتماعی»، جلد یکم. چاپ ششم. تهران.انتشارات پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • ساوورا، ل. ا.(1379). ارتباط بین فرهنگ­ها. ترجمه غلامرضا کیانی و میرحسینی، سید اکبر. تهران. انتشارات باز.
  • فرقانی، محمد مهدی.(1382). درآمدی بر ارتباطات سنتی. تهران. دفتر مطالعات و توسعه رسانه­ها.
  • کرلینجر، پدهازر.(1383). «رگرسیون چند متغیره در پژوهش رفتاری». ترجمه حسن سرایی. تهران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها.
  • کیا و سعیدی، علی اصغر و رحمان.(1383). مبانی ارتباط، تبلیغ و اقناع. تهران. انتشارات روزنامه ایران،
  • محمدی، محسن.(1383). مسجد. تهران مرکز پژوهش­های صدا و سیما.
  • معین، محمد.(1357). فرهنگ معین، انتشارات امیرکبیر،
  • موگهی، عبدالرحیم.(1381). تبلیغ و مبلغ در آثار شهید مطهری. قم.انتشارات بوستان کتاب.
  • مولانا، حمید.(1381). روزنامه نگاری در مساجد. تهران. انتشارات مطهر.

ب) مقالات

  • عطایی، علی. (1387). ارتباطات فرهنگی و فرهنگ سازی. ماهنامه علمی ترویجی.تهران.  انتشارات مؤسسه آموزش امام خمینی (ره). شماره 127.
  • نوربخش، محمد.(1387). فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات فرهنگی. سال اول شماره 4.
  • الویری، محسن.(1373). رسانه مسجد الگوی توسعه پایدار. دو ماهنامه مسجد. شماره 11.
  • دربندی، علیرضا، (1374). تبیین جامعه شناختی علل کاهش حضور مردم در مساجد دفتر پژوهش‌های اجتماعی

 

منابع طرح­های پژوهشی

  • ابراهیم، قربانعلی، قصابی و رضوان.(1389). دین و بزهکاری جوانانک تهرانک سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی، دفتر پژوهش­های کاربردی.
  • سراج زاده، سید حسین.(1374). بررسی رابطه دین­داری و بزهکاری دانش آموزان دبیرستان­های تهران.رساله دکتری. رشته جامعه شناسی.
  • طالبان، محمدرضا.(1379). بررسی تجربه دین­داری، نوجوانان کشور. تهران. معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش.

قصابی، رضوان، طاهری، صادق.(1391). بررسی سنجه­های مرتبط با دین در ایران. تهران. نشر قومس.

  • ضرابی، عبدالرضا، (1376). نقش عوامل موثر در جذب نقش جوان به مسجد از دیدگاه جوانان در استان کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی
  • قاسمی، علی، جواد آقامحمدی و عزیز اسدی (1388) بررسی نقش والدین در هدایت فرزندان به نماز جماعت و مسجد مطالعات موردی شهرستان دیواندره ماهنامه مهندسی فرهنگی سال چهارم، شماره 39 و 40