دفاع از نظریۀ اجتهادی-تجربی عرفی‎شدن: پاسخ به نقد دکتر طالبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران

چکیده

این مقاله حاوی گفتگویی علمی و انتقادی با دکتر محمدرضا طالبان درخصوص نقد ایشان بر کتاب اینجانب با عنوان نظریۀ عرفی‎شدن با رویکرد اجتهادی تجربی است. ایشان در ضمن مقالۀ «اخذ نظریه از جامعه‎شناسی و تطبیق نابه‌جای آن با متون دینی: نقدی بر کتاب نظریۀ عرفی‎شدن با رویکرد اجتهادی تجربی» دو نقد اصلی را بر کوشش نظریه‎پردازانۀ این کتاب وارد دانسته است: نخست، اخذ و تطبیق نابه‌جای مباحث درون‎دینی با مباحث جامعه‎شناسی عرفی‎شدن و دوم، خلط مدل تبیینی با نظریه. در این مقاله پس از اشاره به کلیات و رئوس اصلی نظریۀ ارائه‎شده در این کتاب، با روش تحلیل منطقی کوشش شده است به این دو نقد به‌طور مستدل پاسخ داده شود. بدینمنظور با توضیح کافی نشان داده شد که هیچ‎یک از دو ادعای یادشده یعنی اخذ و تطبیق نابه‌جا و خلط مدل تبیینی با نظریه در مورد پژوهش یادشده مصداق ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Defending the Ijtihadi-Empirical Theory of Secularization A Response to Dr. M. R. Taliban's Criticism

نویسنده [English]

  • Hosein Bostan
Associate Professor, Department of Social Sciences, Hazah Research Institute and University, Qom, Iran
چکیده [English]

This article contains a scientific and critical discussion with Dr. Mohammad Reza Taliban regarding his criticism of my book entitled the theory of secularization with an empirical ijtihadi approach. In his article "Deriving Theory from Sociology and Improperly Adapting It to Religious Texts: A Criticism on the Theory of Secularization with an Empirical Ijtihadi Approach", he made two main criticisms on the theorizing effort of this book: firstly, mistaking and adapting intra-religious topics with sociological topics related to secularization, and secondly, confusing the explanatory model with the theory. In the following article, after referring to the main principles of the theory presented in this book, I have attempted to answer these two criticisms with a logical analysis method. For this purpose, it was shown with a sufficient explanation that none of the two aforementioned claims has case in my work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Secularization
  • religious science
  • empirical-ijtihadi model
  • theory
  • explanation

مراجع

  1. * قرآن کریم.

    1. استراوس، آنسلم، و کوربین، جولیت (1390). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریۀ زمینه‎ای، ترجمۀ ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
    2. بستان نجفی، حسین (1396). نظریۀ عرفی‎شدن با رویکرد اجتهادی تجربی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان تبلیغات اسلامی.
    3. بلیکی، نورمن (1384). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: نشر نی.
    4. چلبی، مسعود (1381). «فضای کنش: ابزاری تنظیمی در نظریه‎سازی». مجلۀ جامعه‎شناسی ایران، دورۀ چهارم، ش1، ص 5-46.
    5. دورکیم، امیل (1359). تقسیم کار اجتماعی، ترجمۀ حسن حبیبی. تهران: انتشارات قلم.
    6. رفیع پور، فرامرز (1360). کندوکاوها و پنداشته‎ها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
    7. ریتزر، جورج (1385). نظریۀ جامعه‎شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
    8. طالبان، محمدرضا (1402). «اخذ نظریه از جامعه‎شناسی و تطبیق نابجای آن با متون دینی؛ نقدی بر کتاب نظریه عرفی شدن با رویکرد اجتهادی تجربی». اسلام و علوم اجتماعی، شماره 29، ص 6-25.
    9. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407ق). الکافی (8 ج)، تحقیق: علی‎اکبر غفاری و محمد آخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    10. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    11. Angeles, Peter A. (1981). Dictionary of Philosophy, New York and Cambridge, Barnes & Noble Books: A Division of Harper & Row Publishers.
    12. Charmaz, Kathy (2006). Constructing Grounded theory: A Practical Guide Through Qualitative Analysis. London, Thousand Oaks and New Delhi: Sage.
    13. Glaser, Barney G. and Strauss, Anselm L. (2012). The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. New Brunswick and London: Aldine Transaction.
    14. Zima, Peter V. (2007). What Is Theory? London and New York, Continuum.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار