جامعۀ مطلوب در اَندیشۀ امام خمینی (ویژگی‎ها، موانع و راهکارها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

2 گروه علوم اجتماعی داشنگاه اصفهان

چکیده

تحقق و ایده‎پردازی پیرامون جامعۀ مطلوب و رقم زدن سعادت بشری یکی از اهداف همیشگی رهبران و اندیشمندان جوامع اسلامی بوده است. ما در این مطالعه بر اندیشۀ امام خمینی تأکید خواهیم داشت. پرسش پژوهش حاضر این است که مؤلفه‎های جامعۀ مطلوب در اندیشۀ امام خمینی چیست؟ ویژگی‎ها، موانع و راهکارهای رسیدن به این مُهم کدام است؟ بنیاد معرفتی نظریۀ امام خمینی، خدامحوری، جهان‎شناسی مبتنی بر نظام اَحسن و انسان‎شناسی مبتنی بر فطرت‎مندی و متکامل دانستن سرشت انسان است. نتایج این مطالعه مؤید آن است که جامعۀ مطلوب، ناظر به سه رُکنِ انسان مُهذبِ صالحِ الهی، جامعۀ توحیدی و حکمرانی اسلامی بوده و ویژگی‎های جامعۀ مطلوب، قانون‎گرایی، آزادی، نظارت و ایمانِ متعهدانه، عدالت اجتماعی، اعتماد، وحدت و برادری، برقراری حکومت ولایت ‎فقیه، مشارکت و مردم‎سالاری دینی است. انسان الهی واجد ایمان و عمل صالح بوده و در راستای خودسازی و تهذیب و تزکیه می‎پوید. این سوژه، آبادی دنیا و مصالح این جهانی را در پرتو سعادت اخروی و کمال و قرب الهی می‎داند و مواهب این جهانی برای این سوژه مطلوبیت فی‎نفسه ندارد. جامعۀ توحیدی نیز به‎مثابه امتی مسلمان تراز و مبتنی بر وحدت کلمه است که در آن، زمام عرصه‎های زندگى اجتماعى انسان مانند سیاست، اقتصاد، حقوق، اخلاق، در اختیار دین بوده و اعتصام به حبل‎الله، هدف و جهت دینى به جامعه می‎بخشد. حکمرانی اسلامی نیز ناظر به حاکمیت قانون، مشارکت مردمی، پاسخگویی، شفافیت و مسئولیت‎پذیری، کارآمدی و اثربخشی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Good Society in Imam Khomeini's Thought (Features, Obstacles, and Methods)

نویسندگان [English]

  • Arash Hasanpour 1
  • Ali Rabbani 2
1 University of Isfahan
2 University of Isfahan
چکیده [English]

Realizing and ideation of a good society and achieving human ‎happiness is one of the permanent goals of leaders and scholars ‎in Islamic societies from the past to the present. In this study, we focus on ‎Imam Khomeini's thought to identify the components of a good society ‎and Islamic balance. The ‎results of this study confirm that the components of a good ‎society from the perspective of Imam Khomeini consists of ideals at ‎three levels of insight, value and action and individual, universal ‎and institutional aspects. These components include ‎monotheism, freedom, righteous deed, committed faith, justice and equality, trust, unity and ‎brotherhood, order and rule of law, establishment of the ‎guardianship of the Islamic jurist and participation and religious ‎democracy. The ideal subject is the perfect divine courteous ‎human being whose monotheistic thought dominates his life. ‎The good society in the field of ‎economics is based on the ideal of justice and in the field of ‎politics with emphasis on the connection between politics and ‎religion, and the stability of religion in all aspects of a good ‎society is the realization of a religious society and religious ‎education. Also in the political construction, the rule of people ‎over their destiny is centered on the framework of religious ‎democracy, the distribution of power is through the leadership of ‎just and righteous jurists, whose goal is the development of ‎the world, the promotion of moral virtues, the elevation of the ‎spiritual dimension of individuals and service to the people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Society
  • divine human
  • monothetic comunity
  • islamic governance
  1. قرآن کریم.

    1. حاجی‎حسن، ملیحه و غفاری، زاهد (1397 زمستان)، «مؤلفه‎های رهبری امام خمینی در فرآیند انقلاب اسلامی با تأکید بر بُعد بنیان‎گذاری»، فصلنامه علمی پژوهشنامۀ انقلاب اسلامی، دوره 8، ش 29، شماره پیاپی 29، ص23−43.

    2. سالدانیا، جرمی (1395)، راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی، ترجمه عبدالله گیویان، انتشارات علمی فرهنگی.

    3. عیوضی، محمدرحیم و نازنین مرزبان (1395)، «بررسی مؤلفه‎های حکمرانی خوب از منظر امام خمینی»، فصلنامهمطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره 5، ش 3، پیاپی 19، ص117−137.

    4. کرمی، ثریا (1397)، «جامعه مطلوب از دید امام خمینی»، فصلنامه حضور، ش91.

    5. لک‎زایی، نجف و رضا لک‎زایی (1392)، «نظام اخلاق سیاسی امام خمینی»، پژوهشنامۀ انقلاب اسلامی، دوره 2، ش 6، ص49−72.

    6. موسوی‎خمینی، روح‎الله (1368)، شرح چهل حدیث، چ 1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

    7. موسوی‎خمینی، روح‎الله (1375)، ولایتفقیه (حکومت اسلامی)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

    8. موسوی‎خمینی، روح‎الله (1377)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

    9. موسوی‎خمینی، روح‎الله (1378)، صحیفه امام، مجموعه سخنرانیها و بیانات امام خمینی، مجلدات ۳، ۵، ۷، ۸، ۱۰، ۱۱، 15، 16، ۱۹، ۲۰ و ۲۱، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

    10. موسوی‎خمینی، روح‎الله (1392)، طلب و اراده، انتشارات علمی فرهنگی.

    1. 11.  موسوی‎خمینی، روح‎الله. (1343) کشف‌الاسرار، بی‌جا، نشر ظفر.

    12. نجفی، محمدجواد (بهار 1396)، «تأثیر قرآن بر روابط اجتماعی در اندیشۀ مفسران»، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات تفسیری، س8، ش29، ص141−160.

    13. یزدان‎بخش، علی‎اصغر و جهانگیر مسعودی (1393)، حاکم مدینه فاضله صدرالمتالهین در قیاس با ولی‌فقیه امام خمینی، قم: کنگره بین‎المللی فرهنگ و اندیشه دینی.

    14. یین، رابرت (1376) تحقیق موردی، علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، چ 2، تهران: دفتر پژوهش‎های فرهنگی.

    15. Boyatzis, R. E. (1998), Transforming qualitative information: thematic analysis and code development, Sage.

    16. Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77−101.

    17. Holloway, I. & Todres, L. (2003), “The Status of Method: Flexibility, Consistency and Coherence”, Qualitative Research, Vol. 3, No. 3, Pp. 345−357.

    18. King, N, & Horrocks, C. (2010), Interviews in qualitative research, London: Sage. Lincoln, Y. & Guba, E. (1985), Naturalistic Inquiry, Beverley Hill, CA: Sage.

    19. Ryan, G. W. & Bernard, H. R. (2000), “Data Management and Analysis Methods”, In Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (Eds.), Handbook of qualitative research (Pp. 769−802.), Thousand Oaks, CA: Sage.