سنجش نگرش نسبت به فرزندپذیری و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور ایران

چکیده

از دیرباز پدیده فرزندپذیری یا فرزندخواندگی در ایران همواره به اشکال گوناگون وجود داشته و طبق قانون جدید فرزندخواندگی مصوب 1392 دختران و زنان مجرد واجد شرایط نیز می‎توانند به شکل قانونی سرپرستی فرزند بی‎سرپرست یا بدسرپرست را به عهده بگیرند. اکنون این سؤال مطرح است که چه ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی در نگرش این گروه از جامعه نسبت به فرزندپذیری مؤثر است؟ هدف این تحقیق سنجش نگرش دختران و زنان مجرد 30 تا 50 ساله ساکن تهران به فرزندپذیری کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر نگرش جامعه آماری تحقیق، به‌منظور شناسایی و کاهش موانع متعدد و افزایش عوامل مؤثر بر نگرش به فرزندپذیری این گروه از اعضای جامعه است. این تحقیق همبستگی به روش پیمایشی انجام شده است. براساس جدول کرجسی و مورگان 365 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. روایی پرسشنامه از نوع محتوایی و صوری است که توسط متخصصین در این زمینه و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به تأیید رسیده است. نتایج نشان می‌دهد مؤلفه‌های میزان دینداری بیشترین تأثیر و عضویت در گروه مرجع غیرنهادی (در زمینه رفع مشکلات روحی و روانی) کمترین تأثیر بر نگرش به فرزندپذیری را دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Measuring Girls and Single Women’s Attitude toward Child Adoption and the Social Factors Affecting It

نویسنده [English]

  • Fatemeh Radan
Assistant Professor of Social Sciences in Payame Noor University
چکیده [English]

The phenomenon of childbearing or adoption in Iran has always existed in various forms since a long time ago. According to the Recent Adoption Law approved in 1392 SH, eligible girls and single women can also legally adopt homeless and parentless children. A question is raised concerning the socio-cultural features affecting the attitude of the aforesaid community towards child adoption. The objective of the research is to measure the attitudes of girls and 30- to 50-year-old single women living in Tehran towards adopting homeless and parentless children. The practical purpose of the project is to identify the factors affecting the attitude of the research population in order to identify and reduce the different barriers and increase the factors affecting the attitude towards the child adoption. The survey method is a correlational type. 365 subjects were selected through random sampling based on Krejcie and Morgan Table. The content and facial validity of the questionnaire has been confirmed. According to the findings of the study, the factors of religiosity has the highest effect and membership in the non-institutional reference group (in terms of mental and psychological problems) has the least effect on the attitude towards child adoption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parentless
  • girls
  • single women
  • child adoption

مراجع

1. آذرنوش، آذرتاش (1386)، فرهنگ معاصر عربی و فارسی، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
2. ارفع‎نیا، بهشید و جرفی، هادی (1394)، «وضعیت حقوقی فرزندخواندگی در حقوق ایران، مقررات بین‎المللی و تعارض قوانین»، مجله تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین‌الملل، دوره 8، ش28، ص1−27.
3. آقا بیگلویی، عباس؛ سیدکاظم رسول‌زاده طباطبایی و سیدحسن موسوی چلک (1380)، کودک‌آزاری، چاپ اول، تهران: نشر آوند دانش.
4. امامی، اسدالله و حسین صفایی (1376)، حقوق خانواده، چاپ اول، جلد دوم، تهران: نشر دانشگاه تهران.
5. توسلی نائینی، منوچهر (1388)، «فرزندخواندگی در کنوانسیون حقوق کودک 1989 و مقایسه آن با حقوق ایران»، فصلنامه حقوق، دوره 39، ش4، ص90.
6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1395)، ترمینولوژی حقوق، چاپ اول، تهران: نشر گنج دانش.
7. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، جلد هفتم، چاپ دوم، تهران: نشر دانشگاه تهران.
8. ذوقی فیاض، الهه و همکاران (1391)، «بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های فرزندخواندگی بر کاهش تنیدگی و تغییر سبک‌های مقابله‌ای زوجین متقاضی فرزند»، مجله اصول بهداشت روانی، سال 14، ش3، ص210−219.
9. رزاقی، رضا (1385)، فرزندپذیری، تهران: نشر اداره کل روابط عمومی سازمان بهزیستی.
10. رضوانی مفرد، احمد و مژده ظفری (1394)، «تحول در نظام حقوقی حمایت از کودکان بدون سرپرست»، دوفصلنامه علمی−پژوهشی دانش حقوق مدنی، سال 4، ش2، ص23−35.
11. ساروخانی، محمدباقر (1387)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی: اصول و مبانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
12. شجاعی زند، علیرضا (1384)، «مدلی برای سنجش دینداری در ایران»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره 6، ش1، ص34−66.
13. شفیع‌آبادی، عبدالله (1372)، مبانی روان‌شناسی رشد، چاپ ششم تهران: انتشارات چهره.
14. صالحی، حمیدرضا و نرگس باقری مطلق (1395)، «مطالعه تطبیقی فرزندخواندگی در نظام حقوقی ایران و فرانسه با رویکردی بر قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353»، فصلنامه علمی−ترویجی فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، سال 21، ش64، ص85-107.
15. صدیق سروستانی، رحمت‌الله و سیدضیاء هاشمی (1381)، «گروه‌های مرجع در جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی با تأکید بر نظریه‌های مرتن و فستینگر»، فصلنامه علمی پژوهشی نامه علوم اجتماعی، دوره 20، شماره پیاپی 445، ص149−167.
16. صفایی، حسین و اسدالله امامی (1381)، حقوق خانواده، چاپ اول، جلد دوم، تهران: نشر دانشگاه تهران.
17. ظفری، مژده و مهدی خدایی (1394)، «بررسی فقهی و حقوقی ازدواج سرپرست با فرزندخوانده»، مجله مبانی فقهی حقوق اسلامی، سال 8، ش15، ص77−98.
18. عالمی طامه، حسن (1391)، فرزندخواندگی در اسلام، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
19. عبادی، شیرین (1387)، حقوق کودک، چاپ هفتم، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
20. علی‌اکبری، فاطمه و خسرو توکل (1389)، «بررسی تجارب روانی خانواده‌های دارای فرزندخوانده»، مجله تحقیقات علوم رفتاری، سال 8، ش2، ص125−132.
21. غمامی، سیدمحمدمهدی (1383)، «فرزندخواندگی در خانواده رومی−ژرمنی با بررسی تطبیقی در حقوق آلمان و فرانسه»، مجله کانون، سال 47، دوره 2، ش55، ص119−136.
22. قاضی طباطبایی تبریزی، سیدمحمدحسین (1383)، تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی، جلد شانزدهم، قم: نشر میزان.
23. متولیان، فاطمه کبری (1388)، «ثبات یا تزلزل خانواده در نگرش‌های فمینیستی»، مؤسسه آموزش عالی شهیده بنت‌الهدی، معاونت پژوهش، سال 2، ش4، ص137−157.
24. مرادخان، منا (1394)، «بررسی نهاد سرپرستی کودک توسط زنان مجرد در نظام حقوقی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
25. موسوی بجنوردی، سیدمحمد و فروزان علایی نوین (1388)، «بررسی وضعیت فرزندخواندگی بعد از انقلاب اسلامی»، فصلنامه علمی پژوهشی متین، دوره 11، ش42، ص21−46.
26. Butlinski, A, Rowe, H, Goddard, C, & Freezer, N. (2016), The adoption of children from out-of-home care: how decision-makers explain the low rates of adoption in Victoria, Australia. Journal of Public Child Welfare, Vol 13, Issue 2, Pages 170-195.
27. Crow A. Barbara, (2000), Radical Feminism, A Documentary Reader, New York University Press.
28. Donor P. (2008), Adoptive parent preparation project. Donaldson Adoption Institute: Available from: URL; http://www.adoptioninstitute.org.
29. Inglehart, Ronald, Miguel Basanez, Jaime Diez-Medrano, Loek Halman, and RuudLuijkx. )2004(, Human Values and Beliefs: A Cross-Cultural Sourcebook Based on the 1999-2002 Value Surveys. Buenos Aires, Argentina: Siglo Veintiuno Editores.
30. Malm, K, & Welti, K. (2010), Exploring motivations to adopt. Adoption Quarterly, 13, Pages 3-4.
31. Palacios, J, Rolock, N, Selwyn, J, & Barbosa-Ducharne, M. (2018), Adoption Breakdown: Concept, Research, and Implications. Research on Social Work Practice, Vol 29, N:2, Pages130-143.
Rijk, C. H, Hoksbergen, R. A, ter Laak, J. J, van Dijkum, C, & Robbroeckx, L. H. M. (2006), Parents who adopt deprived children have a difficult task. Adoption Quarterly, 9, pages 2-3.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار