• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اعضای مشورتی هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
فصلنامه  علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 11 (1398)
دوره دوره 10 (1397)
دوره دوره 9 (1396)
دوره دوره 8 (1395)
دوره دوره 7 (1394)
دوره دوره 6 (1393)
دوره دوره 5 (1392)
شماره شماره 9
شماره شماره 10
دوره دوره 4 (1391)
دوره دوره 3 (1390)
دوره دوره 2 (1389)
دوره دوره 1 (1388)
لاریجانی, مهسا, لاریجانی, مهدیه. (773). مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون. فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 5(9), 145-164.
مهسا لاریجانی; مهدیه لاریجانی. "مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون". فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 5, 9, 773, 145-164.
لاریجانی, مهسا, لاریجانی, مهدیه. (773). 'مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون', فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 5(9), pp. 145-164.
لاریجانی, مهسا, لاریجانی, مهدیه. مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون. فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 773; 5(9): 145-164.

مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون

مقاله 9، دوره 5، شماره 9، پاییز و زمستان 1392، صفحه 145-164  XML اصل مقاله (236 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
مهسا لاریجانی 1؛ مهدیه لاریجانی2
1دانشجوی دکترای جامعه‌‌شناسی گرایش اقتصاد و توسعه دانشگاه تهران
2دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌‌ریزی و رفاه دانشگاه علامه تهران
چکیده
مباحث مطرح‌شده در علوم اجتماعی، به‌طور عمده به جامعه‌شناسان غربی نسبت داده شده است. در این میان، شرق‌شناسان نیز براساس آرای ابن‌خلدون تلاش کرده‌اند تا وی را در جامعه‌شناسی پیشگام معرّفی کنند؛ زیرا نگاه ساختاری و کلان وی به پدیده‌های اجتماعی، اصالت قائل شدن برای جمع و تکیه بر تجربه و نقل، جامعه‌شناسی او را به کلاسیک‌ها نزدیک کرده است.
اما براساس دیدگاه اسلامی و با تکیه بر روش‌شناسی ملاصدرا، عقاید فارابی نیز به عنوان یک جامعه‌شناس قابل بررسی و تأمل است. وی در مطالعه پدیده‌های اجتماعی، حس و تجربه را در کنار عقل نظری و عملی به کار می‌گیرد و نیز علاوه بر اصالت دادن به فرد، تأثیرپذیری انسان از پدیده‌های اجتماعی را نادیده نمی‌گیرد.
بر این اساس، مقاله حاضر به مقایسه عناصر جامعه‌شناختی نظریه‌های ابن‌خلدون و فارابی می‌پردازد. همچنین مباحث واقع‌گرایی، گونه‌شناسی، بحث علیت، سوژه و ابژه، الگوی پیشرفت جوامع و تفکرهای اسلامی در آثارشان مطرح خواهد شد و درنهایت، فارابی به عنوان پایه‌گذار جامعه‌شناسی اسلامی معرفی می‌شود.
 
کلیدواژه ها
فارابی؛ ابن‌خلدون؛ واقع‌گرایی؛ گونه‌شناسی؛ الگوی پیشرفت
عنوان مقاله [English]
مطالعه تطبیقی آرای جامعه‌شناسانه فارابی و ابن‌خلدون
نویسندگان [English]
مهسا لاریجانی1؛ Mahdiyeh Larijani Larijani2
چکیده [English]
مباحث مطرح‌شده در علوم اجتماعی، به‌طور عمده به جامعه‌شناسان غربی نسبت داده شده است. در این میان، شرق‌شناسان نیز براساس آرای ابن‌خلدون تلاش کرده‌اند تا وی را در جامعه‌شناسی پیشگام معرّفی کنند؛ زیرا نگاه ساختاری و کلان وی به پدیده‌های اجتماعی، اصالت قائل شدن برای جمع و تکیه بر تجربه و نقل، جامعه‌شناسی او را به کلاسیک‌ها نزدیک کرده است.
اما براساس دیدگاه اسلامی و با تکیه بر روش‌شناسی ملاصدرا، عقاید فارابی نیز به عنوان یک جامعه‌شناس قابل بررسی و تأمل است. وی در مطالعه پدیده‌های اجتماعی، حس و تجربه را در کنار عقل نظری و عملی به کار می‌گیرد و نیز علاوه بر اصالت دادن به فرد، تأثیرپذیری انسان از پدیده‌های اجتماعی را نادیده نمی‌گیرد.
بر این اساس، مقاله حاضر به مقایسه عناصر جامعه‌شناختی نظریه‌های ابن‌خلدون و فارابی می‌پردازد. همچنین مباحث واقع‌گرایی، گونه‌شناسی، بحث علیت، سوژه و ابژه، الگوی پیشرفت جوامع و تفکرهای اسلامی در آثارشان مطرح خواهد شد و درنهایت، فارابی به عنوان پایه‌گذار جامعه‌شناسی اسلامی معرفی می‌شود.
 
کلیدواژه ها [English]
فارابی, ابن‌خلدون, واقع‌گرایی, گونه‌شناسی, الگوی پیشرفت
مراجع

آرون، ریمون (1381)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌‌شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر نی.

آزاد ارمکی، تقی (1376)، جامعه‌‌شناسی ابن‌خلدون، تهران: تبیان.

ابن‌خلدون، عبدالرحمن (1382)، مقدمه ابن‌خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، ج1، تهران: علمی _ فرهنگی.

اخلاق (1388)، «فارابی و ماکیاولی»، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی (آیینه معرفت)، ص144_177.

بارونز و بکر (1358)، تاریخ اندیشه اجتماعی، ترجمه جواد یوسفیان و علی‌‌اصغر مجیدی، تهران: کتاب‌‌های جیبی.

بعلی، فواد (1382)، جامعه، دولت، شهرنشینی، تفکر جامعه‌‌شناختی ابن‌خلدون، ترجمه غلامرضا جمشیدیها، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

پارسانیا، حمید (1389)، روش‌‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا.

ثقفی، سیدمحمد (1390)، ابن‌خلدون: نخستین جامعه‌‌شناس مسلمان، تهران: جامعه‌‌شناسان.

حسین، طه (1936)، فلسفه ابن‌خلدون الاجتماعیه، ترجمه عبداله عنان، قاهره: [بی‌‌نا].

خوشرو، غلامعلی (1372)، شناخت انواع اجتماعات از دیدگاه فارابی و ابن‌خلدون، تهران: اطلاعات.

رکابیان، رشید (1391)، «اندیشه سیاسی فارابی و اگوستین قدیس»، فصلنامه تخصصی معارف اسلامی (کوثر معارف)، س8، ش21، ص193_226.

شجاعی‌زند، علیرضا (1387)، «چرا ابن‌خلدون بنیانگذار جامعه‌‌شناسی نشد»،پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، ص13_37.

شریف (1362)، تاریخ فلسفه در اسلام، ج1، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

فارابی، ابونصر محمد (1358)، سیاست مدنیه، ترجمه سیدجعفر سبحانی، تهران: انجمن فلسفه ایران.

فدایی مهربانی، مهدی (1388)، پیدایی اندیشه سیاسی عرفانی در ایران از عزیز نسفی تا صدرالدین شیرازی، تهران: نشر نی.

فلامکی، محمد منصور (1367)، فارابی و سیر شهروندی در ایران، تهران: نقره.

مهاجرنیا، محسن (1380)، اندیشه سیاسی فارابی، قم: بوستان کتاب.

نفیسی، محمود (1368)، سیری در اندیشه‌‌های اجتماعی مسلمین، تهران: امیری.

 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,210
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 502
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 3.0 International License.

Journal Management System. Designed by sinaweb.