A Content Analysis of the Elementary School Textbooks in Terms of Paying Attention to Social Education Goals in Iran’s System of Education

Document Type : Research Paper

Authors

1 Corresponding Author , An Assistant Professor in Payam-e Noor University, Department of Educational Sciences

2 An Assistant Professor in Payam-e Noor University; Department of Psychology

Abstract

The main goal in this study is an analysis and investigation of textbooks in elementary schools in terms of the concern for the goals of social education. The research method is descriptive and a content analysis type. The statistical population is composed of all textbooks of elementary school published in school year 1398-1399 SH. Three topics of Muṭāliʻāt Ijtimāī “Social Studies”, Hidyihāyi Āsimānī “Celestial Gifts” and “Farsi” composed in 15 volumes were assigned to the sample in a goal-oriented way. The findings showed that in elementary period, the most attention has been paid to the goals of “nurturing respect for individuals and observing their rights” (0.962 information load and 0.092 significance factor), “nurturing the spirit of enjoining good and forbidding evil” (0.944 information load and 0.090 significance factor), “nurturing the spirit of order in individual and social relations” (0.942 information load and significance factor 0.090). Besides, less attention has been paid to the goals of “nurturing the spirit of resistance against malicious propaganda” (information load 0.58 and significance factor 0.055), and “nurturing the spirit of respect for law and observing it” (information load 0.744 and significance factor 0.071). Altogether, the findings show that no sufficient attention has been paid to the goals of social education in the elementary school textbooks.

Keywords

References

  1. آذر، عادل (1380)، «بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‎ها در تحلیل محتوا»، فصلنامه علمی−پژوهشی دانشگاه الزهرا، سال 11، ش37−38، ص1−17.
  2. باقری، خسرو (1398)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه.
  3. باقری، خسرو (1395)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج2، تهران: انتشارات مدرسه.
  4. برزیده، حمیرا و همکاران (1395)، «الگوی پیشنهادی برنامه درسی تربیت اجتماعی اسلامی در دوره متوسطه: رویکردی هنجارین»، مجله پژوهش‎نامه مبانی تعلیم و تربیت، سال 6، ش2، ص107−127.
  5. بهشتی، سعید و محمدعلی افخمی (1386)، «تبیین مبانی و اصول تربیت اجتماعی در نهج‌البلاغه»، فصلنامه تربیت اسلامی، سال 2، ش4، ص7−39.
  6. بهشتی، محمد (1398)، مبانی تربیت از دیدگاه قرآن، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  7. بیابانگرد، اسماعیل (1384)، روش‎های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر دوران.
  8. جوادی آملی، عبدالله (1397)، مفاتیح الحیات، قم: نشر اسراء.
  9. حاجی ده‌آبادی، محمدعلی (1398)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، تهران: انتشارات بین‌المللی المصطفی.
  10. حسن‎زاده، زهره (1389)، «بررسی جایگاه تربیت مدنی در کتاب‎های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیل»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه پیام‌نور.
  11. حرعاملی، محمد بن حسن بن علی (1409ق)، وسائل الشیعه، قم: آل‌البیت.
  12. دلشاد تهرانی، مصطفی (1394)، ماه مهرپرور، تهران: انتشارات دریا.
  13. دهقانی، مرضیه (1390)، «طراحی الگوی مطلوب (جایگزین برنامه درسی) تربیت اجتماعی برای دوره راهنمایی تحصیلی ایران»، پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  14. دیدگاه، زهرا (1398)، «تدوین الگوی قرآنی تربیت اجتماعی در دوره متوسطه براساس تفسیر المیزان»، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
  15. ساروخانی، باقر (1393)، روش‎های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  16. سرمد، زهره و همکاران (1380)، روش‎های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: نشر آگه.
  17. شارع‎پور، محمود (1394)، جامعه‎شناسی آموزش و پرورش، تهران: انتشارات سمت.
  18. شریعتمداری، علی (1394)، جامعه و تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  19. شورای عالی آموزش و پرورش (1392)، مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، تهران: انتشارات مدرسه.
  20. صافی، احمد (1393)، آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی تحصیلی و متوسطه، تهران: انتشارات سمت.
  21. صالحی عمران و همکاران (1394)، «تحلیل میزان توجه به مؤلفه‎های شهدا و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی»، فصلنامه پژوهش‎های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، دوره 22، ش6، ص211−234.
  22. علاقه‎بند، علی (1394)، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، تهران: انتشارات روان.
  23. قربانی، هادی (1392)، تحلیل محتوای کتاب‌های مطالعات اجتماعی و جامعه‌شناسی دوره متوسطه براساس آرای تربیت اجتماعی نامه 31 نهج‌البلاغه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
  24. کریپندورف، کلوس (1394)، تحلیل محتوا، مبانی روش‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
  25. کریمی، عبدالعظیم (1386)، آسیب‎شناسی تربیت اجتماعی، تهران: انتشارات عابد.
  26. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
  27. گال، مردیت و والتر بورگ (1384)، روش‎های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمه نصر و همکاران تهران: انتشارات سمت.
  28. متقی هندی، علاء‌الدین علی (1409ق)، کنز العمال، بیروت: مؤسسه رساله.
  29. مذبوحی، سعید (1391)، «طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت اجتماعی مبتنی بر قرآن در دوره ابتدایی»، پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم تربیت، دانشگاه علامه طباطبایی.
  30. مصباح یزدی، محمدتقی (1398)، انسان‌سازی در قرآن، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  31. نجاتی موسوی، سیدحسین (1389)، «بررسی تحلیلی تربیت اجتماعی از دیدگاه مکتب عمل‎گرایی و جایگاه آن در برنامه درسی دوره ابتدایی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران.
  32. نجفی، زهره السادات (1394)، «تحلیل محتوای کتاب تفکر و سبک زندگی پایه هفتم براساس مؤلفه‎های تربیت اجتماعی از دیدگاه امام علیg»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم.
  33. نیکلس، ادری و هاوارد (1381)، راهنمای عملی برنامه‌ریزی درسی، ترجمه داریوش دهقان، تهران: انتشارات قدیانی.
  34. هولستی، ال.آر (1374)، تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه نادر سالارزاده، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  35. یارمحمدیان، محمدحسین (1397)، اصول برنامه‌ریزی درسی، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
    1. Altabach, P. C. (1991), Textbook in American society: Politics, and Pedagogy. Albany, NY: state university of New York Press.
Journal of Islam and Social Sciences
Volume 12, Issue 23 - Serial Number 23
October 2020
Pages 263-284

Files

Share

How to cite

Statistics