نقش شبکه‌های اجتماعی در پاسخگویی به سؤالات دینی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی در پاسخگویی به سؤالات دینی دانش‌آموزان دوره متوسطه انجام شد. روش تحقیق از نظر دستیابی به هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، دربرگیرندۀ تمامی دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم ناحیه یک در شهرستان اردبیل بود. برای محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده و معادل 368 نفر برآورد گردید که این تعداد با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری دارای پرسشنامه نقش شبکه‌های اجتماعی در پاسخ به سؤالات دینی دانش‌آموزان بود. داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. یافته‌های پژوهش نشان داد شبکه‌های اجتماعی توانایی پاسخگویی به سؤالات دینی دانش‌آموزان را دارد. از میان ابعاد چهارگانه دینداری، شبکه‌های اجتماعی توانایی پاسخ به سؤالات اعتقادی، عاطفی و پیامدی را داشتند، اما توانایی پاسخ به سؤالات مناسکی دین را برای دانش‌آموزان نداشتند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه گرفت شبکه‌های اجتماعی از مهم‌ترین ابزارهای توسعه دینداری و پاسخ به شبهات و سؤالات دانش‌آموزان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Social Networks in Answering the Religious Questions of secondary School Students

نویسنده [English]

  • ali jafari
Assistant Professor, Institute for Educational Studies, Organization for Educational Research and Planning (OERP), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the role of social networks in answering religious questions of secondary school students. The research method was applied in terms of achieving the goal and the survey in terms of collecting information. The statistical population of this study was all high school students in District 1 in Ardabil. A total of 368 samples were calculated using Cochran's calculation method and through the stratified sampling method, samples were selected from schools in District One, selected from the study population. The measurement tool included a questionnaire on the role of social networks in answering students' religious questions. Data were analyzed by SPSS software. Findings showed that in the overall score, social networks can answer students' religious questions. Among the four dimensions of religiosity, social networks were able to answer doctrinal, emotional, and consequential questions. But they were not able to answer the religious questions of the students. According to the results, it can be concluded that social networks can be one of the most important tools for the development of religiosity and for answering students' doubts and questions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social networks
  • belief dimension
  • emotional dimension
  • consequential dimension
  • ritual dimension of religiosity
1. آهنگری، الهه؛ محمد طحان، حسین حسین‌نژاد و مریم بناءخطیبی (1397)، «بررسی رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه و میزان پایبندی به اعتقادات دینی دانش‌آموزان 12 تا 18 سال شهر کاشمر»، فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، دوره 12، شماره 3، شماره پیاپی 47، ص36−56.
2. تاجیک اسماعیلی، عزیزالله و سمیه تاجیک اسماعیلی (1394)، «نگرش به جهانی شدن و هویت دینی دانشجویان»، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، سال 10، شماره 28، ص37−44.
3. تقوى، سید مهدى و شهناز اصلانى (1396)، «بررسى رابطه بین مصرف رسانه، دینداری و ارزش‌های خانواده: مطالعه موردى شهر سمنان»، دو فصلنامه پژوهش‌هاى انتظامى اجتماعى زنان و خانواده، دوره 5، شماره 2، ص182−205.
4. رحمانی، غلام عباس؛ فریدون وحیدا و رضا اسماعیلی (1395)، «بررسی تغییرات فرهنگی ناشی از استفاده از رسانه ماهواره در حوزه ارزش‌های خانواده»، دو فصلنامه پاسداری، فرهنگی انقلاب اسلامی، سال 6، شماره 13، ص1−32.
5. رستمی، محمد؛ رزیتا جمیلی اسکویی، الهه نشاط و محمدرضا فرقانی (1396)، «بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ و باورهای دینی (هویت) کاربران مطالعه موردی: کاربران استان اصفهان»، فصلنامه علمیپژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال 11، شماره 2، ص45−72.
6. روزنامه دنیای اقتصاد (1400)، محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی ایرانیان، شماره 5234، منتشر شده در تاریخ 13 مرداد 1400، قابل بازیابی در آدرس: https://www.magiran.com/article/4205239
7. سراج زاده، حسین (1384)، چالش‌های دین و مدرنیته، چاپ دوم، تهران: انتشارات طرح نو.
8. سراج‏‏زاده، سید حسین؛ فاطمه جواهری و سمیه ولایتی (1392)، «دین و سلامت: آزمون اثر دینداری بر سلامت در میان نمونه‌ای از دانشجویان»، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال 24، شماره 49، ص55−77.
9. شجاعی‏زند، حسین و علی‌ رضا شجاعی‌زند (1395)، «بررسی روایی در پیمایش‌های سنجش دینداری در ایران»، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، سال 27، شماره 3، ص168−196.
10. شکوهی، صفورا و پریسا اصغرزاده طالبی (1396)، «تأثیر فضای مجازی بر تربیت دینی کودکان»، زندگی ناب، دوره 5، شماره 16، ص12−23.
11. علیشیری، سعید و احترام سادات موسوی‌زاده (1395)، فضای مجازی و نظام تعلیم و تربیت (فرصت‌ها و چالش‌ها)، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، برلین−آلمان، تیرماه.
12. میرزایی، خلیل؛ لیلا آقا سید حسنی و علی فلاحی (1395)، «رابطه دینداری و عضویت افراد در شبکه‌های اجتماعی نیکوکاری»، دو فصلنامه علمی پژوهشی دین و ارتباطات، سال 23، شماره 2، ص147−174.
13. میرفردی، اصغر؛ مریم مختاری و عبدالله ولی‌نژاد (1396)، «میزان دینداری و ارتباط آن با استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یاسوج)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال 28، شماره 66، ص1−16.
14. نژاداصغری، زکیه (1395)، بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی (تلگرام) بر تغییر هویت دینی کاربران، همایش ملی زنان، خانواده و شبکه‌های اجتماعی مجازی، 26 و 27 بهمن ماه، انجمن ایرانی مطالعات زنان.
15. Campbell Heidi A., Connelly, Louise. (2015), “Religion and New Media”, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (Second Edition), PP: 273-278
16. Collins-Mayo, S. (2012), “Youth and Religion. An International Perspective”, Theo-Web. Zeitschrift für Religion Spädagogik, 11(1):80-94.
17. Glock, C. Y., & Stark, R. (1965), The" New Denominationalism". Review of religious research, 7(1), 8-17.
18. Lau, W. F., & Yuen, H.K. A. (2013), “Adolescents’ risky online behaviors: The influence of gender, religion, and parenting style”. Computers in Human Behavior, 29(6), 2690–2696.
19. Mehta, S. (2010), “Commodity Culture and Porous Socio-Religious boundaries: Muslim Women in Delhi”, South Asia Research, 30(1): 1-24.
20. Short, M.B. (2015), “The Relationship between Religiosity and Internet Pornography Use”, Journal of Religion and Health, 54(2):571-583.