نگرش به مرگ در بین شهروندان شهر یزد و عوامل اجتماعی−فرهنگی مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی، دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه یزد

2 دانشجوی دکتری، دانشگاه یزد، دانشکده علوم اجتماعی

3 کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد

چکیده

پدیده مرگ همواره یکی از مهم‌ترین مسائل و دغدغه‌های پیش روی بشر بوده است که افراد نگرش‌های مختلفی از مثبت تا منفی و حتی خنثی به آن داشته‌اند. هدف این پژوهش نگرش به مرگ در بین شهروندان شهر یزد و عوامل اجتماعی−فرهنگی مؤثر بر آن است. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده‎ها پرسش‎نامه می‌باشد، اعتبار از نوع صوری و پایایی از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید و روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده است. جامعه آماری این تحقیق شهروندان 35 سال به بالای شهر یزد بود که با استفاده از فرمول کوکران 257 نفر از شهروندان انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و AMOS استفاده‌ شده است.
به‌طورکلی یافته‌های تحقیق نشان داد که نگرش‌های منفی به مرگ در بین شهروندان کمتر پذیرفته ‌شده است؛ ولی نگرش مثبت به مرگ و همچنین نگرش خنثی به مرگ در بین آنان پذیرفته‌ شده است. همچنین بین متغیر نگرش مثبت به مرگ و خنثی به مرگ با دینداری و ابعاد آن رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد؛ اما بین نگرش منفی به مرگ با دینداری رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین بین تجربه مرگ با نگرش مثبت به مرگ و نگرش منفی به مرگ رابطه معنا‌داری وجود دارد؛ اما رابطه بین نگرش خنثی به مرگ باتجربه مرگ معنادار نشد. همچنین بین نگرش منفی و خنثی به مرگ با تعمق به مرگ رابطه‌ای وجود نداشت؛ اما بین نگرش مثبت به مرگ و تعمق در مرگ رابطه معنی‌داری مشاهده شد. با استفاده از واریانس ترکیب خطی متغیرهای مستقل موجود در معادله رگرسیون، می‌توان 8/18 درصد از واریانس نگرش به مرگ را توضیح داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Attitude to Death among Yazd Citizens the Socio-Cultural Factors Affect

نویسندگان [English]

  • Masoud Hajizadehmeymandi 1
  • MohammadMehdi Shamsodini 2
  • Zahra Falakodin 3
1 Associate Professor of Sociology, Yazd University
2 Graduated from Yazd University
3 Yazd University Faculty of Social Sciences
چکیده [English]

research method was survey and data collection Technicue was questionnaire. Face validity, reliability was measured by Cronbach's alpha coefficient The sampling method was a multi-stage cluster.The population study was citizens of Yazd above 35 years that according of using of Cochrans formula 257 citizens were selected.
Data analysis From the software SPSS and AMOS. Overall Research results showed that Negative attitudes toward death was less accepted among citizens But a positive attitude toward death as well as a neutral attitude towards death are accepted. There was also a positive and significant relationship between attitude to death and religiosity and its dimensions, But there was a significant negative relationship between negative attitudes toward death and religiosity. There was also a significant relationship between the experience of death with a positive attitude to death and a negative attitude todeath. But the relationship between neutral death and death experience was not significant. There was also no relationship between negative and neutral attitudes to death and reflection on death. But there was a significant relationship between positive attitude towards death and reflection on death. According of linear combination of independent variables in the regression equation, we can explain 18.8% of the variance in attitude toward death.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attitude to death
  • social factors
  • cultural factors
  • citizens
  • Yazd city
  1. احمدی فارسانی، مجتبی؛ رسول حشمتی و تورج هاشمی نصرت‌آباد (1398)، «الگوی ساختاری نگرش به مرگ براساس سبک‌های دل‌بستگی در نوجوانان مبتلا به سرطان: نقش میانجی سرکوبگری و حساسیت اضطرابی»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دوره 25، شماره 3، ص308−327.
  2. بشرپور، سجاد؛ بابک وجودی و نسترن عطارد (1393)، «ارتباط جهت‌گیری مذهبی و نگرش نسبت به مرگ با کیفیت زندگی و علائم‌سازی در زنان جسمانی»، فصلنامه روان‌شناسی سلامت، سال 3، شماره 2، ص80−97.
  3. تابعی، ملیحه؛ علی یوسفی و غلامرضا صدیق اورعی (1396)، «پدیدارشناسی تجربی واکنش به مرگ، مطالعه زنان شهر مشهد»، فصلنامه راهبرد فرهنگ، سال 10، شماره 40، ص72−94.
  4. ساعی، محبوبه و علی‌نقی قاسمیان‌نژاد (1393)، «بررسی چیستی تجربه نزدیک به مرگ و نقد دیدگاه‌های متناظر با آن»، فصلنامه علمیپژوهشی اندیشه نوین دینی، سال 10، شماره 38، ص7−24.
  5. جواهری، فاطمه و مرجان یزدانی (1395)، «نگرش به مرگ نمونه‌ای منتخب از سالمندان شهر تهران»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 12، شماره 2 و 3، ص77−101.
  6. دواس، دی. ای (1386)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
  7. رفیع‌پور، فرامرز (1372)، سنجش گرایش روسـتائیان بـه جهاد سازندگی، تهران: ارغنون.
  8. سراج‌زاده، سیدحسین؛ مقصود فراست‌خواه و مسعود زمانی‌مقدم (1394)، «نگرش لاهوتی و ناسوتی نسبت به مرگ: مطالعۀ مرگ‌اندیشی نمونه‌ای از دانشجویان با روش نظریۀ زمینه‌ای»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 11، شماره 40، ص152−176.
  9. کشاورز، سوسن؛ رمضان برخورداری و اعظم طاهرخانی و اکبر صالحی (1396)، «بررسی فلسفه مرگ و دلالت‌های تربیتی آن بر سبک زندگی»، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 26، دوره جدید، شماره 38، ص105−143.
  10. گروسی، سعیده؛ روح‌اله خواجه و بهشید گروشی (1393)، «درک افراد سوگوار از پدیده مرگ»، فصلنامه اخلاق زیستی، سال 4، شماره 14، ص167−191.
  11. می، تاد (1392)، مرگ، ترجمه رضا علیزاده، تهران: نشر گمان.
  12. مظفری ورسی، محمدحیدر (1392)، مرگ‌اندیشی در آموزه‌های اسلامی، تهران: انتشارات کتاب نشر.
  13. محمد‌زاده، علی (1394)، «بررسی رابطه بین وسواس مرگ با روش‌های مقابله مذهبی، عمل به باورهای دینی و سبک‌های دل‌بستگی به خدا»، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال 21، شماره 3، ص236−243.
    1. Alvarado, K. A., Templer, D. I., Bresler, C., & Thomas‐Dobson, S. (1995). The relationship of religious variables to death depression and death anxiety. Journal of clinical psychology51(2), 202-204.
    2. Glock, C. Y., & Stark, R. (1970). Religion and society in tension: a publi. from the research program in the Sociology of Religion Survey Research Center, Univ. of Calif., Berkeley.
    3. Esnaashari, F., & Kargar, F. R. (2018). The relation between death attitude and distress: tolerance, aggression, and anger. OMEGA-Journal of death and dying77(2), 154-172.
    4. Frankl, V. E. (1965). The Doctor and the Soul: From Psychotherapy to Logotherapy. New York: Afred A Knopf.
    5. Groebe, B., Strupp, J., Eisenmann, Y., Schmidt, H., Schlomann, A., Rietz, C., & Voltz, R. (2018). Measuring attitudes towards the dying process: A systematic review of tools. Palliative medicine32(4), 815-837.
    6. Harville, M., Stokes, S. J., Templer, D. I., & Rienzi, B. (2004). Relation of existential and religious variables to the death depression scale-revised. OMEGA-Journal of Death and Dying48(2), 165-184.
    7. Powell, K. (2010). The relation of search for and presence of meaning in life to attitudes about death (Doctoral dissertation, Humboldt State University).
    8. Wong, W. Y. (2017). The concept of death and the growth of death awareness among university students in Hong Kong: a study of the efficacy of death education programmes in Hong Kong universities. OMEGA-Journal of death and dying, 74(3), 304-328.
    9. Wong, P. T., Reker, G. T., & Gesser, G. (1994). Death Attitude Profile-Revised: A multidimensional measure of attitudes toward death. Death anxiety handbook: Research, instrumentation, and application, 121.