مدل و ساختار نخبگی در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دانشکده پزشکی، گروه معارف اسلامی

2 دانشیار دانشگاه مازندران، گروه علوم قرآن و حدیث

چکیده

 
قرآن کریم براساس قائده جهان‌شمولی و جامع‌نگری، آموزه‌های وحیانی خود را به شکلی ساختارمند و مبتنی بر الگوی منظم و علمی جهت تأثیرگذاری مطلوب ارائه کرده است. بی‌تردید با توجه به نقش نخبگان در راهبری جامعه و اهمیت آن از منظر قرآن کریم، چنین ساختار و مدلی گویا از قرآن کریم امری اجتناب‌ناپذیر است. این مقاله جهت دستیابی به ساختار پیش گفته از روش تحلیل محتوایی و بهره‌گیری از آیات قرآن کریم استفاده کرده است. پس از استخراج مؤلفه‌های کاربردی حاصل از کدگذاری‎ها، ساختار و مدلی براساس چهار رکن اصلی: ویژگی‌های نخبگان، شیوه‌های تقویت، کارکرد اجتماعی و معیارهای معرفی و تعریف جدیدی از نخبه بر مبنای شاخصه‌های موجود و مبتنی بر آموزه‌های دینی به دست آمد. از دیگر نتایج رابطه دوسویه میان نخبگان و جامعه بود که در صورت مسئولیت‌پذیری متقابل، زمینه ایجاد جامعه مطلوب و آرمانی در ابعاد تمدنی آن فراهم خواهد شد.





 

 





 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The model and structure of elite in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Behzad Bastami 1
  • Zainab alsadat Hossini 2
1 Assistant Professor, Ilam University of Medical Sciences, Faculty of Medicine, Department of Islamic Studies
2 Associate Professor, University of Mazandaran, Department of Quranic and Hadith Sciences
چکیده [English]

قرآBased on the rule of universality and comprehensiveness, the Holy Quran, has presented its revelatory teachings in a structured way and based on a regular and scientific model for having the desired effect. Undoubtedly, given the role of elites in leading society and its importance from the perspective of the Holy Quran, such a clear structure and model of the Holy Quran is inevitable. This article uses content analysis method and employs the verses of the Holy Quran to achieve the mentioned structure. After extracting the functional components obtained from coding, a structure and model based on four main pillars of: elite characteristics, reinforcement methods, social function and criteria for introduction and a new definition of elite based on existing characteristics and also based on religious teachings are obtained. Another result of the study was the two-way relationship between the elites and the society, which in case of mutual responsibility, the groundwork will be laid for the creation of a desirable and ideal society in its civilized dimensions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elite
  • Structure
  • Quranic Elite
  • Ideal Society

مراجع

  1. 1. قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازى، ناصر (1373)، قم: دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى).

    2. آراسته، حمیدرضا و مریم محمودی‎راد (1383)، «‌شناسایی، ویژگی‎ها و رشد نخبگان»، رهیافت، ش32، زمستان. ص4−12.

    3. ازغندی، علیرضا (1385)، نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران: قومس.

    4. اعرافی، علیرضا (1393)، «نقش نخبگان دینی در تربیت دینی»، مجله اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال 6، ش1، پیاپی 11، بهار و تابستان، ص25−44.  

    5. ایزدی، حجت الله (1376)، «مطالعه تطبیقی مکتب نخبه‌گرایی و بحث خواص»، مصباح، ش23، ص57−75.

    6. الحسینی، سیدمحمد و مریم مؤمنی (1390)، راهنمای علمی تکنیک تحلیل محتوی، تهران: فرقاب.

    7. باردن، لورنس (1375)، تحلیل محتوا، ترجمه ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دوزی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

    8. خانی مقدم، مهیار و محمدتقی دیاری بیگدلی (1395)، «مبانی و ارکان بنیادین نخبگی در آموزه‌های قرآنی»، دوره 20، ش66، ص111−130. [سید1] 

    9. روشه، گی (1370)، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، تهران: نشر نی.

    10. سادات ناصری، نازیا (1390)، روش تحلیل محتوی، مشهد: نشر تمرین.

    11. سریع القلم، محمود (1381)، عقلانیت و آینده توسعه‌یافتگی ایران، تهران: انتشارات مرکز.

    12. سیف‌زاده، حسین (1379)، مدرنیته و نظریه‌های جدید علم سیاست، تهران: دادگستر.

    13. سیوطی، عبدالرحمن بن‎أبی‎بکر (1404ق)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیةالله مرعشى نجفى.

    14. طاهری، مازیار (1387)، «نخبه و نخبه گرایی»، آموزش علوم اجتماعی، تابستان 1387، ش39.

    15. عباسی مقدم، مصطفی (1371)، نقش اسوه‌ها در تبلیغ، قم: سازمان تبلیغات اسلامی.

    16. عقدایی، تورج (1393)، چگونه پایان‌نامه بنویسیم؟، تهران: زوار.

    17. فرهادی، روح‌الله (1388−1389)، «نخبه گرایی قدیم و جدید»، رهاورد سیاسی، زمستان و بهار، سال 7، ش26 و 27، ص53−67.

    1. 18.  کریپندورف، کلوس (1378)، مبانی روش‌شناسی تحلیل محتوی، ترجمه هوشنگ نائینی، تهران: روش.

    19. گیدنز، آنتونی (1383)، جامعه‌شناسی، مترجم منوچهر صبوری، تهران: انتشارات نی.

    20. مشایخی، قدرت‌الله (1391)، موانع نخبگی از منظر قرآن و حدیث، قم: انصاریان.

    21. مهیمنی، محمدعلی (1378)، نخبه‌شناسی در جامعه‌شناسی، تهران: نشر ثالث.

    22. ناظری، مهرداد (1392)، جامعه‌شناسی نخبه پروری، تهران: نشر علم.

    23. Saxenian,A. (2000), Brain drain or brain circulation, Modern Asia series, Harvard university Asia cceuter.

    24. Talented students, the first nations Education steering committee and the first nations schools assoliation. (2002), West van couver , west Vancouver, BC. p. 1.

     [سید1]تاریخ چک شود

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار