خلیلی پور, گلی, غفاری, محمد, عباسی, رسول. (1399). طراحی مدل کیفیت خدمات (مورد مطالعه: مسجد مقدس جمکران). فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 12(24), 185-210. doi: 10.30471/soci.2020.5457.1366
گلی خلیلی پور; محمد غفاری; رسول عباسی. "طراحی مدل کیفیت خدمات (مورد مطالعه: مسجد مقدس جمکران)". فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 12, 24, 1399, 185-210. doi: 10.30471/soci.2020.5457.1366
خلیلی پور, گلی, غفاری, محمد, عباسی, رسول. (1399). 'طراحی مدل کیفیت خدمات (مورد مطالعه: مسجد مقدس جمکران)', فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 12(24), pp. 185-210. doi: 10.30471/soci.2020.5457.1366
خلیلی پور, گلی, غفاری, محمد, عباسی, رسول. طراحی مدل کیفیت خدمات (مورد مطالعه: مسجد مقدس جمکران). فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی, 1399; 12(24): 185-210. doi: 10.30471/soci.2020.5457.1366
طراحی مدل کیفیت خدمات (مورد مطالعه: مسجد مقدس جمکران)
1کارشناسی ارشد مدیریت، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه حضرت معصومه(س) قم ، ایران
2هیئت علمی دانشگاه تهران پردیس فارابی
3هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س)
چکیده
مساجد از جمله پایگاههای گردشگری دینی مهم هستند که به حراست از نظام ارزشی پرداخته و از فراموش شدن ارزشها جلوگیری میکنند. شناسایی و بهبود کیفیت خدمات مسجد میتواند گام مؤثری در بهبود تصویر ذهنی مخاطبان و زائران از مساجدی نظیر مسجد مقدس جمکران باشد. ازاینرو پژوهشگر در پژوهش حاضر به دنبال اکتشاف و ابعاد کیفیت خدمات در مسجد مقدس جمکران و دستهبندی ابعاد کیفیت خدمات جهت رفع نقاط ضعف عملکردی این مسجد در عرصه خدماترسانی است. از اینرو پرسش اساسی: کیفیت خدمات در مسجد جمکران شامل چه ابعاد و شاخصهایی است. پژوهش جاری از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری دادهها مطالعه موردی است. جامعه آماری پژوهش همه زائران مسجد مقدس جمکران است. روش نمونهگیری در پژوهش حاضر روش نمونهگیری در دسترس بود؛ در این راستا با 17 تن از زائران مسجد مقدس جمکران مصاحبه انجام شد. برای جمعآوری دادههای پژوهش حاضر از روش مصاحبه استفاده و روایی و پایایی آن بررسی و تأیید گردید. یافتههای پژوهش نشان داد ابعاد کیفیت خدمات مسجد مقدس جمکران در قالب شش بعد (بعد امنیت−سلامت؛ بعد محیط فیزیکی؛ بعد معنوی−مذهبی؛ بعد ارتباطات؛ بعد آموزشی و بعد اجتماعی) و 65 شاخص برای ارزیابی کیفیت خدمات مسجد مقدس جمکران قابل دستهبندی است.
Identification of dimensions and indicators of service quality (Case Study: Jamkaran Holy Mosque)
نویسندگان [English]
goli khalilipour1؛ Mohammad Ghaffari2؛ Rasoul Abbasi3
1Management, Faculty of Humanities, University of Masomeh (Q), Qom, Iran
2University of Tehran
3HMU
چکیده [English]
Mosques are an important religious tourism base that protects the value system and prevents values from being forgotten. The mosque is an effective, responsible, cooperative spirit, capable, highly active, has the ability to promote, teach in accordance with Islamic principles and to cultivate Islamic identity, national unity, is an inspirational and has a great influence in Islamic societies. The main purpose of the current research is to identify the dimensions and quality of service indicators in the sacred Mosque of Jamkaran. Current research is in terms of its purpose. In terms of data collection, it is a case study. The statistical population of the study is all pilgrims of the Holy Mosque of Jamkaran. Sampling method is available sampling with 17 people. The findings were analyzed by interviewing the content content analysis method; the output of the interviews was in the form of six dimensions (dimension of security-health; dimension of physical environment; spiritual-religious dimension; communication dimension; educational dimension and social dimension); and 65 indicators for evaluation The quality of services of the sacred Mosque of Jamkaran was recorded.
کلیدواژهها [English]
Jamkaran mosque, tourism, quality of service, religious tourism
مراجع
1. آسرایی، محمدهادی (1395)، «بررسی تأثیر کیفیت خدمات بر روی رضایت و وفاداری مشتریان بانک ملی ایران در تهران»، پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت.
2. آقاجانی، معصومه و سعید فراهانی فرد (1394)، «گردشگری مذهبی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی ایران)»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال سوم، ش9، ص43−66.
3. ابراهیمزاده، عیسی؛ شمسالله کاظمی زاد و محمد اسکندری ثانی (1389)، «برنامهریزی استراتژیک توسعۀ گردشگری با تأکید بر گردشگری مذهبی (مطالعه موردی، شهر قم)»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 27، ش76، ص115−141.
4. ابراهیمی دهکردی، امین (1392)، «نقش عوامل فرهنگی، مذهبی و اکو توریستی در توسعه گردشگری ابرکوه»، فصلنامه گردشگری، دوره 3، ش9، ص1−16.
5. بادی اللهی، میلاد (1394)، «راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺧﺎرﺟﯽ در ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺬﻫﺒﯽ (مورد مطالعه شهرری)»، پایاننامه ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬﻫﺒﯽ، دانشگاه علم و فرهنگ.
6. بانگیان تبریزی، پگاه؛ سیدحمید خداداد حسینی و اصغر مشبکی اصفهانی (1395)، «تأثیر کیفیت خدمات ادراک شده و هزینههای جابهجایی مشتری بر وفاداری مشتری در بیمارستانهای خصوصی منتخب شهر تهران»، مجله مدیریت اطلاعاتسلامت، دوره 13، ش1، ص48−54.
7. جعفری تیتکانلو، سعید؛ امید بهبودی و محمدصادق همتیان صبور (1396)، «شناسایی و رتبهبندی شاخصهای مکانیابی احداث مساجد بینراهی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 32، ش4.
8. جعفری، محمدرضا (1394)، «بررسی و شناسایی کارکردهای تربیتی مسجد طراز اسلامی از دیدگاه مسئولین مسجد سمنان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
9. حاتمی، محمدرضا (1391)، «چالشهای فراروی گسترش دین اسلام در آفریقا»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش سیاسی، سال هشتم، ش1، پیاپی 15، ص99−125.
10. حسن نژاد، مریم؛ جواد براتی؛ هادی رفیعی و محمد مظهری (1393)، شناسایی استراتژیهای توسعه سرمایهگذاری گردشگری مذهبی در ایران (مطالعه موردی: زیارتگاه امام رضاg)»، مجله برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، سال سوم، ش9، ص88−109.
11. حمزه نژاد، مهدی و ساناز رهروی پوده (1395)، گونهشناسی مفهومی در پرستشگاههای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دورۀ صفویۀ اصفهان (براساس ویژگیهای قدسی تنزیه، تشبیه، جمال و جلال).
12. دبیری، علی (1396)، «تأثیر عملکرد استراتژی منابع انسانی در بهبود خدمات آستانه مقدسه حضرت معصومهh»، پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر، دانشکده مدیریت.
13. راشکی، حمید (1391)، «مرکز فرهنگی−مذهبی مسجد»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز.
14. رهنمای، محمدحسین (1395)، «تکالیف اخلاقی در قبال مسجد»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث.
15. سکاران، اوما (1390)، روشهای تحقیق در مدیریت، ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی ، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ هشتم.
16. سلطانی، علی و حمیدرضا شریف (1394)، «رﺿﺎﻳﺖسنجی ﺧﺪﻣﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬهبی با تأکید ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ محیطی، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺣﺮم شاهچراغ شیراز»، نشریه پژوهش و برنامهریزی، سال ششم، ش23، ص35−54.
17. صنایعی، علی و فهیمه زارعپور (1393)، «ارزیابی تأثیر کیفیت ادراک شده از خدمات بانکداری سنتی بر پذیرش بانکداری الکترونیک توسط مشتریان (مطالعه موردی: مشتریان شعب بانک ملت شهر اصفهان)»، پژوهشنامه مدیریت بازاریابی، دوره 2، ش2، ص5−23.
18. عزیزی، کاظم و محمد رضایی (2016)، «بررسی کیفیت خدمات بیمارستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از مدل سروکوال در جهت رضایتمندی مشتریان (بیماران)، پنجمین کنفرانس سنپترزبورگ روسیه.
19. علامی، سرور (1394)، «طراحی مسجد مبتنی بر تغییرپذیری در گذر زمان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی.
20. عنابستانی، علیاکبر و حمیده محمودی (1395)، «بررسی تأثیر گردشگری مذهبی بر ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان مطالعه موردی: حوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد»، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، سال 5، ش18، ص97−118.
21. عوض عبدالله، جاسم محمد (1395)، «رتبهبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد بصره با استفاده از تکنیک (AHP)»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بینالمللی امام رضاg، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
22. غفاری، محمد (1396)، «تدوین چارچوبی برای سنجش کیفیت ادراک شده از مقاصد گردشگری مورد مطالعه: شهر اصفهان»، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، دوره ششم، ش4، پیاپی 13، ص120−106.
23. قنبری برزیان، علی (1396)، «تبیین ذائقه گردشگری مذهبی در جامعه ایران با تأکید بر جوانان؛ موانع و چالشها»، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، دوره 6، ش21، ص116−135.
24. کریمی، سید قدرت (1394)، «نقش مسجد در تربیت فرد و اجتماع»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
25. گرجی، حسن ابوالقاسم؛ سیدمهدی طباطبایی؛ امین اکبری؛ سمانه سرخوش و سهیلا خراسانی (1391)، «بهکارگیری مدل شکاف کیفیت خدمات (سروکوال: ServQual) در مجتمع آموزشی درمانی امام خمینیe»، فصلنامه مدیریت سلامت، دوره 16، ش51، ص7−18.
26. مشکینی، ابوالفضل؛ دیران، اسماعیل (1392)، «تأثیر مراسم مذهبی در تولید و باز تولیدگردشگری مذهبی مورد مطالعه شهر زنجان»، فصلنامه مطالعات شهری ایراناسلامی، زمستان 92، ش4.
27. معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه (1391)، اصول و ضوابط عمومی مکانیابی و آمایش مساجد کشور، تهران: چاپخانه بزرگ قرآن کریم، چاپ دوم.
29. موسوی، میر نجف و ناصر سلطانی (1393)، «تحلیلی ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬهبی در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: امامزاده ﺟﻌﻔﺮg ﻳﺰد»، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره 5، ش18، ص77−94.
30. میرغضنفری، سیدسجاد؛ میثم لطیفی و عادل آذر (1393)، «شناسایی و رتبهبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد تهران»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، دوره 22، ش2، ص232−207.
31. نیومن، ولیام لاورنس (1394)، شیوههای پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی، ترجمه حسن دانائی فرد و حسین کاظمی، تهران: انتشارات کتاب مهربان، جلد اول، چاپ سوم.
32. یازرلو، محسن؛ عبدالحمید ابراهیمی و رسول عباسی (1392)، «تدوین الگویی از عوامل مؤثر بر رضایت نمازگزاران از مساجد و رابطه آن با وفاداری»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، ش3، ص29−49.
33. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
34. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
35. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
36. Alizadeh, K. (2011), The Role of Historic-Religious Monuments in the Future Economy of Mashhad City.
37. Batuman, B. (2018), Islamism, Gender, and Mosque Architecture in Contemporary Turkey. The Routledge Companion to Modernity, Space and Gender...
38. Brautigam, D. (2009), The dragon's gift: the real story of China in Africa. Oxford University Press.
39. Darfoon, M. (2013), An examination of service quality and satisfaction in a religious tourism setting (Doctoral dissertation, Clemson University).
40. Hayette, H. (2018), The Role of the Mosques in Promoting Cohesion in the American Community. Revue Académique des Études Sociales ET Humaines, (19), 75-80.
41. Ismail, A. & Yunan, Y. M. (2016), Service quality as a predictor of customer satisfaction and customer loyalty. LogForum, 12(4), 269-283.
42. Lockett, J. P. (2015), The Study of Full-time Employees at Christian Faith-based Organizations (Doctoral dissertation, Argosy University/Chicago.
43. Lotich, P. (2015), "Six Church Financial Management tips", RetrievedMarch 18.
44. Norman, A. (2011), Spiritual Tourism: Travel and Religious Practice in Western Society, Bloomsbury Academic Publishing, ISBN: 9781441150448.
45. Olsen, J. V., Blagoev, B., Gnad, F., Macek, B., Kumar, C., Mortensen, P., & Mann, M. (2006), Global, in vivo, and site-specific phosphorylation dynamics in signaling networks. Cell, 127(3), 635-648.
46. Osman, Z. and Sentosa, I. (2013), Service Quality and Customer Loyalty in Malaysian Rural Tourism: A Mediating Effect of Trust, 1 (1), 31-42.
47. Ramayah, T. Samat, N. & Lo, M. C. (2011), Market orientation, service quality and organizational performance in service organizations in Malaysia. Asia-Pacific Journal of BusinessAdministration, 3(1), 8-27.
48. Said, J. Mohamed, A. Sanusi, Z. M. & Yusuf, S. N. S. (2013), Financial management practices in religious organizations: An empirical evidence of mosque in Malaysia. International Business Research, 6(7), 111.
49. Teshnizi, S. H. Aghamolaei, T. Kahnouji, K. Teshnizi, S. M. H. & Ghani, J. (2018), Assessing quality of health services with the SERVQUAL model in Iran. A systematic review and meta-analysis. International Journal for Quality in Health Care, 30(2), 82-89.
50. Westfall, A. (2018), Mosque Involvement and Political Engagement in the United States. Politics and Religion, 1-32
1. آسرایی، محمدهادی (1395)، «بررسی تأثیر کیفیت خدمات بر روی رضایت و وفاداری مشتریان بانک ملی ایران در تهران»، پایاننامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت.
2. آقاجانی، معصومه و سعید فراهانی فرد (1394)، «گردشگری مذهبی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی ایران)»، فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان، سال سوم، ش9، ص43−66.
3. ابراهیمزاده، عیسی؛ شمسالله کاظمی زاد و محمد اسکندری ثانی (1389)، «برنامهریزی استراتژیک توسعۀ گردشگری با تأکید بر گردشگری مذهبی (مطالعه موردی، شهر قم)»، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره 27، ش76، ص115−141.
4. ابراهیمی دهکردی، امین (1392)، «نقش عوامل فرهنگی، مذهبی و اکو توریستی در توسعه گردشگری ابرکوه»، فصلنامه گردشگری، دوره 3، ش9، ص1−16.
5. بادی اللهی، میلاد (1394)، «راﻫﺒﺮدﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺧﺎرﺟﯽ در ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺬﻫﺒﯽ (مورد مطالعه شهرری)»، پایاننامه ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬﻫﺒﯽ، دانشگاه علم و فرهنگ.
6. بانگیان تبریزی، پگاه؛ سیدحمید خداداد حسینی و اصغر مشبکی اصفهانی (1395)، «تأثیر کیفیت خدمات ادراک شده و هزینههای جابهجایی مشتری بر وفاداری مشتری در بیمارستانهای خصوصی منتخب شهر تهران»، مجله مدیریت اطلاعاتسلامت، دوره 13، ش1، ص48−54.
7. جعفری تیتکانلو، سعید؛ امید بهبودی و محمدصادق همتیان صبور (1396)، «شناسایی و رتبهبندی شاخصهای مکانیابی احداث مساجد بینراهی»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 32، ش4.
8. جعفری، محمدرضا (1394)، «بررسی و شناسایی کارکردهای تربیتی مسجد طراز اسلامی از دیدگاه مسئولین مسجد سمنان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
9. حاتمی، محمدرضا (1391)، «چالشهای فراروی گسترش دین اسلام در آفریقا»، دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش سیاسی، سال هشتم، ش1، پیاپی 15، ص99−125.
10. حسن نژاد، مریم؛ جواد براتی؛ هادی رفیعی و محمد مظهری (1393)، شناسایی استراتژیهای توسعه سرمایهگذاری گردشگری مذهبی در ایران (مطالعه موردی: زیارتگاه امام رضاg)»، مجله برنامهریزی و توسعۀ گردشگری، سال سوم، ش9، ص88−109.
11. حمزه نژاد، مهدی و ساناز رهروی پوده (1395)، گونهشناسی مفهومی در پرستشگاههای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان در دورۀ صفویۀ اصفهان (براساس ویژگیهای قدسی تنزیه، تشبیه، جمال و جلال).
12. دبیری، علی (1396)، «تأثیر عملکرد استراتژی منابع انسانی در بهبود خدمات آستانه مقدسه حضرت معصومهh»، پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر، دانشکده مدیریت.
13. راشکی، حمید (1391)، «مرکز فرهنگی−مذهبی مسجد»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز.
14. رهنمای، محمدحسین (1395)، «تکالیف اخلاقی در قبال مسجد»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قرآن و حدیث.
15. سکاران، اوما (1390)، روشهای تحقیق در مدیریت، ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی ، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ هشتم.
16. سلطانی، علی و حمیدرضا شریف (1394)، «رﺿﺎﻳﺖسنجی ﺧﺪﻣﺎت ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬهبی با تأکید ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻮاﻣﻞ محیطی، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی ﺣﺮم شاهچراغ شیراز»، نشریه پژوهش و برنامهریزی، سال ششم، ش23، ص35−54.
17. صنایعی، علی و فهیمه زارعپور (1393)، «ارزیابی تأثیر کیفیت ادراک شده از خدمات بانکداری سنتی بر پذیرش بانکداری الکترونیک توسط مشتریان (مطالعه موردی: مشتریان شعب بانک ملت شهر اصفهان)»، پژوهشنامه مدیریت بازاریابی، دوره 2، ش2، ص5−23.
18. عزیزی، کاظم و محمد رضایی (2016)، «بررسی کیفیت خدمات بیمارستانهای استان کهگیلویه و بویراحمد با استفاده از مدل سروکوال در جهت رضایتمندی مشتریان (بیماران)، پنجمین کنفرانس سنپترزبورگ روسیه.
19. علامی، سرور (1394)، «طراحی مسجد مبتنی بر تغییرپذیری در گذر زمان»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده معماری و شهرسازی.
20. عنابستانی، علیاکبر و حمیده محمودی (1395)، «بررسی تأثیر گردشگری مذهبی بر ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان مطالعه موردی: حوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد»، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، سال 5، ش18، ص97−118.
21. عوض عبدالله، جاسم محمد (1395)، «رتبهبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد بصره با استفاده از تکنیک (AHP)»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بینالمللی امام رضاg، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
22. غفاری، محمد (1396)، «تدوین چارچوبی برای سنجش کیفیت ادراک شده از مقاصد گردشگری مورد مطالعه: شهر اصفهان»، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، دوره ششم، ش4، پیاپی 13، ص120−106.
23. قنبری برزیان، علی (1396)، «تبیین ذائقه گردشگری مذهبی در جامعه ایران با تأکید بر جوانان؛ موانع و چالشها»، مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، دوره 6، ش21، ص116−135.
24. کریمی، سید قدرت (1394)، «نقش مسجد در تربیت فرد و اجتماع»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
25. گرجی، حسن ابوالقاسم؛ سیدمهدی طباطبایی؛ امین اکبری؛ سمانه سرخوش و سهیلا خراسانی (1391)، «بهکارگیری مدل شکاف کیفیت خدمات (سروکوال: ServQual) در مجتمع آموزشی درمانی امام خمینیe»، فصلنامه مدیریت سلامت، دوره 16، ش51، ص7−18.
26. مشکینی، ابوالفضل؛ دیران، اسماعیل (1392)، «تأثیر مراسم مذهبی در تولید و باز تولیدگردشگری مذهبی مورد مطالعه شهر زنجان»، فصلنامه مطالعات شهری ایراناسلامی، زمستان 92، ش4.
27. معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه (1391)، اصول و ضوابط عمومی مکانیابی و آمایش مساجد کشور، تهران: چاپخانه بزرگ قرآن کریم، چاپ دوم.
29. موسوی، میر نجف و ناصر سلطانی (1393)، «تحلیلی ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﺬهبی در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: امامزاده ﺟﻌﻔﺮg ﻳﺰد»، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، دوره 5، ش18، ص77−94.
30. میرغضنفری، سیدسجاد؛ میثم لطیفی و عادل آذر (1393)، «شناسایی و رتبهبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد تهران»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، دوره 22، ش2، ص232−207.
31. نیومن، ولیام لاورنس (1394)، شیوههای پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی، ترجمه حسن دانائی فرد و حسین کاظمی، تهران: انتشارات کتاب مهربان، جلد اول، چاپ سوم.
32. یازرلو، محسن؛ عبدالحمید ابراهیمی و رسول عباسی (1392)، «تدوین الگویی از عوامل مؤثر بر رضایت نمازگزاران از مساجد و رابطه آن با وفاداری»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، ش3، ص29−49.
33. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
34. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
35. Abu-ELSamen, A. A. Akroush, M. N. Al-Sayed, A. L. & Hasan, H. J. (2012), An empirical model of customer service quality and customer loyalty in an international electronics company. International Journal of Electronic Business, 10(1), 39-63.
36. Alizadeh, K. (2011), The Role of Historic-Religious Monuments in the Future Economy of Mashhad City.
37. Batuman, B. (2018), Islamism, Gender, and Mosque Architecture in Contemporary Turkey. The Routledge Companion to Modernity, Space and Gender...
38. Brautigam, D. (2009), The dragon's gift: the real story of China in Africa. Oxford University Press.
39. Darfoon, M. (2013), An examination of service quality and satisfaction in a religious tourism setting (Doctoral dissertation, Clemson University).
40. Hayette, H. (2018), The Role of the Mosques in Promoting Cohesion in the American Community. Revue Académique des Études Sociales ET Humaines, (19), 75-80.
41. Ismail, A. & Yunan, Y. M. (2016), Service quality as a predictor of customer satisfaction and customer loyalty. LogForum, 12(4), 269-283.
42. Lockett, J. P. (2015), The Study of Full-time Employees at Christian Faith-based Organizations (Doctoral dissertation, Argosy University/Chicago.
43. Lotich, P. (2015), "Six Church Financial Management tips", RetrievedMarch 18.
44. Norman, A. (2011), Spiritual Tourism: Travel and Religious Practice in Western Society, Bloomsbury Academic Publishing, ISBN: 9781441150448.
45. Olsen, J. V., Blagoev, B., Gnad, F., Macek, B., Kumar, C., Mortensen, P., & Mann, M. (2006), Global, in vivo, and site-specific phosphorylation dynamics in signaling networks. Cell, 127(3), 635-648.
46. Osman, Z. and Sentosa, I. (2013), Service Quality and Customer Loyalty in Malaysian Rural Tourism: A Mediating Effect of Trust, 1 (1), 31-42.
47. Ramayah, T. Samat, N. & Lo, M. C. (2011), Market orientation, service quality and organizational performance in service organizations in Malaysia. Asia-Pacific Journal of BusinessAdministration, 3(1), 8-27.
48. Said, J. Mohamed, A. Sanusi, Z. M. & Yusuf, S. N. S. (2013), Financial management practices in religious organizations: An empirical evidence of mosque in Malaysia. International Business Research, 6(7), 111.
49. Teshnizi, S. H. Aghamolaei, T. Kahnouji, K. Teshnizi, S. M. H. & Ghani, J. (2018), Assessing quality of health services with the SERVQUAL model in Iran. A systematic review and meta-analysis. International Journal for Quality in Health Care, 30(2), 82-89.
50. Westfall, A. (2018), Mosque Involvement and Political Engagement in the United States. Politics and Religion, 1-32