تأثیر دین بر سیاست‌های جمعیتی و باروری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جامعه شناسی از دانشگاه علامه طباطبایی.

2 کارشناسی ارشد جمعیتشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.

چکیده

دین و تعلقات دینی یکی از عوامل تأثیرگذار در مباحث و مسائل جمعیتی، بخصوص باروری، است که کمتر مورد توجه جمعیت‌شناسان قرار‌گرفته‌است. از آنجا که فرهنگ و عوامل فرهنگی از جمله عواملی است که باروری در گروه‌های دینی را دستخوش تغییر می‌کند و اغلب ادیان الهی به مسائل اجتماعی توجه نشان ‌می‌دهند و افزایش موالید و باروری زیاد را توصیه ‌می‌کنند هدف از بررسی در تحقیق حاضر شناخت تأثیر دین در سیاست‌های جمعیتی و باروری بوده است که برای دست‌یابی به این هدف، از روش تحقیق کتابخانه‌ای استفاده شده‌است.
چارچوب نظری در پژوهش حاضر بر اساس تئوری‌های الهیات ویژه، ارتباط متقابل و تبیین نهادی می‌باشد، همچنین در این تحقیق نظر ادیان بزرگ از جمله: اسلام، مسیحیت و یهودیت در مورد جمعیت و باروری و تأثیر آنها بر سیاست‌های جمعیتی و کنترل موالید مورد بررسی قرارگرفته است. سؤال اصلی این پژوهش این است که دین در سیاست‌های جمعیتی و باروری چه تأثیری داشته و آیا دین باعث تمایز رفتار باروری می‌شود؟
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the effect of religion on population policies and fertility

نویسندگان [English]

  • Saeed Za'reh 1
  • Seyedeh Hakimeh Hashemi 2
1 PhD of sociology, graduated from Allameh Tabataba'i University
2 master in demography at Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

Religion and religious affiliations have been one of the contributing factors in the discussions and issues concerning population, particularly fertility that has mostly been disregarded by demographers. Since culture and cultural factors are considered as the elements that change the fertility among religious groups in one hand, and religions have focused on the social issues and have emphasized the importance of fertility and the increase of birthrate in the other hand, the aim of the present study was to investigate the influence of religion on population policies and fertility. To achieve this purpose, the library research method was used.
The theoretical framework for this study was based on special theological theories, reciprocal interaction and institutional explanation. The study also considered the views of the major religions including Islam, Christian and Judaism on the population and fertility and their influence upon population policies and birth control. The main research questions were what impact religions have on population policy and fertility? And whether religions make a distinction between fertility behaviors?
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • religion
  • Population
  • Fertility
  • Population policies
  • Islam
  • Christian
  • Judaism
  1. آشفته‏تهرانی، امیر (1372)، جامعه‌شناسی جمعیت، اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.
  2. الویری، مرتضی (138۵)، «نقش سیاست­های جمعیتی در تحقق اهداف چشم­انداز» مجموعه مقالات همایش ملی سند چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1۴0۴، تهران: دبیرخانۀ مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  3. ایازی، سید محمد‌علی (1373)، اسلام و تنظیم خانواده، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  4. تقوى، نعمت‌اﷲ (1377)‏، جمعیت و تنظیم خانواده، تبریز: نشر روان پویا.
  5. حرعاملی، محمد­بن­حسن (بی‌تا)، وسائلالشیعه، قم: نشر آل‌البیتb.
  6. حسینی، حاتم (1389)، «پویایی توسعه و هم‌گرایی باروری در کشورهای مسلمان»، جامعه‌شناسی ایران، دوره یازدهم، ش3.
  7. حسین‌بر، محمد‌عثمان (138۶)، «هویت جمعی و نگرش به دموکراسی در ایران»، پایان‌نامۀ دکترای دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  8. حسینی‏تهرانی، سید محمدحسین (1373)، کاهش جمعیت ضربهای سهمگین بر پیکر مسلمین، تهران: انتشارات حکمت.
  9. دورکیم، امیل (1381)، تقسیم کار اجتماعی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: مرکز.

10. زارع، سعید (1391)، «مطالعۀ سطح و انواع دینداری دانشجویان دانشگاه‌های شهر قم»، پایان‌نامه دکتری دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.

11. زنجانی، حبیب اﷲ، محمد میرزایی، امیر هوشنگ مهریار و کامل شادپور (1381)، جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، تهران: نشر بشری.

12. سهرابى، ایوب (1377)، خانواده جمعیت و تنظیم خانواده، تهران: نشر سالار.

13. شیخی، محمدتقی (1373)، جامعه­شناسی جمعیت و تنظیم خانواده، تهران: دیدار.

14. شیخی، محمدتقی (1379)، جمعیت و تنظیم خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار.

15. صدوق، شیخ (بی‌تا)، من لایحضره الفقیه، تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.

16. علینقی، امیرعلی (1388)، «دین و برنامه‌های تنظیم خانواده: مطالعۀ موردی ایران»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال 7، ش3.

17. کتابی، احمد (1377)، درآمدی بر اندیشه­ها و نظریات جمعیت­شناسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

18. کلینی، محمد­بن­یعقوب (137۵)، فروع کافی، تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.

19. کیانی، رضا (1388)، «مطلوبیت کثرت نفوس و باروری در عهد عتیق (تورات) و مقایسۀ آن با عهد جدید (انجیل)»، فصلنامه جمعیت، ش۶7−۶8.

20. گیدنز، آنتونی (138۶)، جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.

21. محمودیان، حسین و رضا نوبخت (1389)، «مذهب و باروری: تحلیل رفتار باروری گروه‌های مذهبی سنّی و شیعه شهر گله دار استان فارس»، مسائل جمعیتی ایران، سال اول، ش1.

22. همیلتون، ملکم (1387)، جامعه‌شناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، انتشارات ثالث.

23. Aghajanian, Akbar (1998), “Family Planning Program and Recent Fertility Trends in Iran.” Working paper WP−98−04, MEASURE Evaluation Project, Carolina Population Center, University of North Carolina at Chapel Hill, NC, USA.

24. Blake, Judith  (1965), “Demographic science and the redirection of population policy”.Journal of Chronic Diseases, V. 18, Issue 11, November, P. 1181–1200.

25. Chamie, J. (1981), Religion and fertility: Arab Christianmuslim differential, Cambridge University Press.

26. El−Badry M.A. (1967). “A Study of Differential Fertility in Bombay”, Demography 4: 626−640.

27. Greenhalgh, S. (1988), “Fertility as Mobility: Sinic Transitions”, Population and Development Review, 14:629−674.

28. Jones, G. W. (2006), “A Demographic Perspective on the Muslim World”, Journal of Population Research, Vol. 23, No. 2, PP. 243−265.

29. Knodel, J, R. S. Gary, P. Sriwatcharian, and S. Peracca. (1999) “Religion and Reproduction: Muslims in Buddhist Thailand”. Population Studies 53: 149−164.

30. Lopez, D. E. and Sabagh, G. (1978), “Untangling Structural and Normative Aspects of the Minority Status Fertility Hypothesis”, American Journal of Sociology, Vol. 83, No. 6, PP. 1491−1497.

31. Mahmoudian, H. and G. Carmichael (1998), “An Analysis of Muslim Fertility in Australia Using the Own−Children Method”, Journal of Muslim Minority Affairs, 18 (2); 251−269.

32. McNicoll, Geoffrey (1980) “Institutional Determinants of Fertility Change”, Population and Development the Review 6: 441462.

33. Mosher, William; Johnson, David; Horn, Majore (1986) Religion and Fertility in the United States: the importance of marriage pattern and Hispanic origin, Demography, VOL.23, No 30.

34. Westoff C.F. (1959), “Religion and Fertility in Metropolitan America, In Thirty Years of Research in Human Fertility: Retrospect and Prospect”, Annual Conference of Milbank Fund, October 22−3. New York: Milbank Memorial Fund.

35. Westoff C. F. and Frejka T. (2007). “Religiousness and Fertility among European Muslims”, Population and Development Review, 33: 785−809.

36. Zimmer, Basil G.; Calvin Goldscheider (1966), “A Further Look at Catholic Fertility, Demography”. Vol. 3, No. 2, p. 462−469.