تدوین الگوی توسعه و پیشرفت اجتماعی در پرتو رهنمود‌های امام علی با رویکرد فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فناوری دانشگاه تهران

2 استاد گروه مدیریت دولتی دانشگاه تهران

چکیده

تغییرات اجتماعی، معمولا با هدف بهبود شرایط زندگی انسان واقع می‌شوند. با این حال، گاهی خود انسان فراموش می‌شود! انسان را باید به منزله کانون طرح‌های پیشرفت و بهبود در نظر گرفت و همواره باید این فکر را در برنامه‌های تغییر مدنظر قرار داد که ابتدا باید انسان‌ها را تغییر داد تا آن‌ها خودشان بتوانند شرایط و موقعیت زندگی خود را بهبود بخشند. تکریم و احترام به شخصیت انسان و حفظ حرمت انسانی، جایگاه خاصی در سیاست‌گذاری‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حضرت علیg داشت. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل سه شاخگی،[1] به بررسی توصیفی−تحلیلی اهداف و شاخص‌های توسعه و تعالی اجتماعی در سه شاخه رفتاری، ساختاری و زمینه‌ای در پرتو فرمایشات امام علیg بپردازد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه خبرگان و متخصصان علوم اسلامی، ارتباطات، علوم اجتماعی و علوم انسان‌شناسی هستند که در حیطه پژوهش، صاحب رأی و صاحب‌نظرند. نمونه آماری پژوهش مشتمل بر 118 نفر از اساتید مجرب و صاحب‌نظر در حیطه‌های فوق‌الذکر بوده که به روش گلوله برفی انتخاب گردیده‌اند. در این پژوهش ابتدا به روش تحلیل مضمون، شاخص‌های پیشرفت و تعالی اجتماعی در پرتو رهنمودهای امام علیg مورد شناسایی قرار گرفتند؛ سپس کدهای اولیه با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA چندین مرتبه مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفته و 102 مؤلفه شناسایی گردید؛ سپس جهت آزمون نتایج از تکنیک دلفی فازی استفاده شد. در نهایت 60 مضمون پایه پیشرفت و تعالی انسانی از مجموعه داده‌ها شناسایی گردید. از 60 مضمون پایه تعالی اجتماعی، 33 عامل محتویی، 8 عامل ساختاری و 19 عامل زمینه‌ای مورد تأیید نهایی قرار گرفت.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing a model for social progress in the light of Imam Ali (AS) guidelines; With an emphasis on a fuzzy approach

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Sa'dAbadi 1
  • Ali Asghar Pourezzat 2
1 PhD student of science and technology policy making and planning, University of Tehran
2 professor at department of public administration, university of Tehran
چکیده [English]

Social changes have usually happened with the aim of improving the human condition. However, sometimes human has been ignored! Human should be regarded as the focus of improvement projects. This idea should always be considered in the programs related to the changes that humans have to be initially changed so they can improve their living conditions. Respecting human personality and maintaining his/her dignity has had special status in Imam Ali's (AS) political, economic and social policy makings. This study, by using 3c's model, was to have a descriptive-analytic investigation of objectives and indicators of social development and excellence in the three branches concerning behavior, structure and context in the light of the views of Imam Ali (AS). The statistical population of this study contained experts and scholars in Islamic sciences, communication, social sciences and anthropology. All were specialist in the field of research. The research sample consisted of 118 experienced professors and experts in the fields mentioned above, chosen through snowball sampling.
In this study, first, by content analysis method, the indicators of social development and excellence were identified based on Imam Ali's guidelines. Then the initial codes have been reviewed and analyzed several times using MAXQDA and 102 components were determined. Then the fuzzy Delphi technique was used to test the results. At last, 60 basic themes concerning human progress and excellence of the data set were identified. From 60 basic themes of the social progress and excellence 33 factors related to content, 8 factors to structure and 19 factors concerning context which were finally confirmed.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social development
  • Fuzzy – Delphi technique
  • Alavi
  • Human excellence
  1. *    قرآن کریم

    1. آقا نظری، حسن (138۵)، «اصول راهبردی توسعه اجتماعی−اقتصادی از دیدگاه امام علیg»، النهج، ش17 و 18، 9−19.
    2.  امین عاملی، محسن (1۴0۶)، اعیان الشیعه، جلد اول، دارالتعارف بیروت.
    3. باقری لنکرانی، کامران، یاسر ساریخانی خرمی، مهدی جوانبخت و عاطفه مشایخی (1390)، تحلیلی بر شاخص‌های توسعه انسانی در ایران، مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت.
    4. بختیاری، صادق (1380)، «عدالت و توسعه از دیدگاه امام علیg»،فلسفه، کلام و عرفاناندیشه حوزه، ش30، 91−11۵.
    5. پورعزت، علی‌اصغر و علی‌اصغر سعدآبادی (1391)، «ویژگی‌های پیشرفت و تعالی در پرتو رهنمودهای امام علیg»، دو فصلنامه علمیپژوهشی مدیریت اسلامی، سال 20، ش1، 9−38.
    6. پور‌عزت، علی‌اصغر (1389)، عهدنامه امیر، انتشارات دانشگاه امام صادقg.
    7. جوادی آملی (1391)، مفاتیح‌الحیات، مرکز نشر اسراء.
    8. حرانی، ابومحمد حسن (1۴0۴)، تحف‌العقول، انتشارات طهور.
    9. حرّ عاملی (1۴09)، وسائل الشیعة فی تحصیل مسائل الشریعة، جلد دوم، آل البیت لإحیاء.
    10. حسن‌زاده آملی، حسن (13۶0)، انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه، یادنامه کنگره هزاره نهج‌البلاغه، تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
    11. حمیری، عبدالله‌بن‌جعفر (1271)، قرب‌الاسناد، انتشارات رضی.
    12. صادقی، حسین، سولماز عبدالهی حقی و لیلا عبداﷲ زاده (138۶)، توسعه انسانی در ایران، رفاه اجتماعی، سال هشتم، ش24، 283−304.
    13. دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغت‌نامه، چاپ اول، جلد ۱۰. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
    14. طباطبایی، سیدمحمدحسین (13۶3)، المیزان (دورۀ چهل جلدی)، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: کانون انتشارات محمدی.
    15. عابدی جعفری، حسین، محمد تسلیمی، ابوالحسن فقیهی و محمد شیخ‌زاده (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، ش23، 151− 198.
    16. قورچیان، نادرقلی (1380)، برنامه‌ریزی ملی، منطقه‌ای، انتشارات علوم تحقیقات.
    17. نهج‌البلاغه، امیرالمؤمنین علیg، مجموعه خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار امام علیg (1377)، گردآوری ابوالحسن محمد‌بن‌الحسین سید رضی، (عبدالحمید آیتی)، دفتر نشر فرهنگ اسلامی و بنیاد نهج‌البلاغه.
    18. نهج‌البلاغه، گزیده سخنان، نامه‌ها و حکمت‌های امیرالمؤمنین امام علی‌بن‌ابی‌طالبg (138۶)، گردآوری ابوالحسن محمدبن‌الحسین سید رضی، (سید محمد مهدی جعفری)، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر.
    19. یوسفی، احمد علی (138۶)، نظام اقتصاد علوی (مبانی، اهداف و اصول راهبردی)، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    20. یوسفی، احمدعلی (1389)، سیره اقتصادی امام علیg، مطالعات تفسیری، ش3، 193−220.

    21. Braun, V. & V. Clarke, 2006, “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3 (2): 77−101.

    22. Chang, Y. H. (1998). Transportation plan appraisal and decision makingdiscussion and application of the fuzzy theory, Hwatai, Taipei.

    23. Chen, M. K., & Wang, S. C. (2010). “The use of a hybrid fuzzy−Delphi−AHP approach to develop global business intelligence for information service firms” Expert Systems with Applications. 37: 7394−7407.

    24. Conn, R, W. (1994). “Strategic goals and development pathways for fusion”. Fusion Engineering and Design,  25: 1–4.

    25. Davies, M. A. P. (1994). “A multicriteria decision model application for managing group decisions”. The Journal of the Operational Research Society, 45: 47−58.

    26. Harvard. Little, A & Green, A. (2009), “Successful globalisation, education and sustainable. International Journal of Educational Development, 29 (2), 166−174.

    27. Johnson, William H.A & Roberto Filippini. (2013). “Integration capabilities as mediator of product development practices–performance. Journal of Engineering and Technology Management”. 30: 95−111.

    28. Kemp, R., & Parto, S. (2005). Governance for sustainable development: moving from theory to practice. International Journal of Sustainable Development,
    8: 12–30.

    29. Mikhailov, L. (2003). “Deriving priorities from fuzzy pairwise comparison judgements”. Fuzzy Sets and Systems, 134: 365−385.

    30. Mirzai, Ahranjani, Hassan. (1976). Rural Development in Theory and Practice. A Dissertation Presented to the Faculty of the school of public administration university of Southern California, California.

    31. Ojo, Adegboyega. Tomasz Janowski & Johanna Awotwi. (2013). “Enabling development through governance and mobile technology”. Government Information Quarterly. 30: 32−45.

    32. Ramos, A. G. (1974). The Changing Meaning of Development, University of Southern California. California.

    33. Seers, Dudley. (1969). “The Meaning of Development. International Development Review, 11: 59−65.